Το γραφείο AD ARCHITECTS κλήθηκε να επαναπροσδιορίσει τον όρο της κατοίκησης των πολλών, ανατρέποντας την Αθηναϊκή Πολυκατοικία. Ο σχεδιασμός δεν επαναλαμβάνει αυστηρά την τυπολογία ενός μοντέλου κατοίκησης, αλλά επιλύει σε κάθε επίπεδο την εσωτερική διαρρύθμιση σε αντιστοιχία με τις εκάστοτε ανάγκες που προκύπτουν.
-κείμενο των δημιουργών
Η ονομασία της κατοικίας προέρχεται από την ίδια της την ιστορία, όπως ο ιδιοκτήτης της την έπλασε μαζί μας. Όταν αναλάβαμε το έργο, μας ζητήθηκε να προσπαθήσουμε να φανταστούμε ένα κτίριο που να στέκεται «στην ζούγκλα της πόλης» σαν ένα λιοντάρι. Αρκετά γρήγορα έγινε σαφές πως η παρομοίωση αυτή δεν θα μπορούσε να αφορά κάποια μορφολογική επιρροή, όμως τουλάχιστον δύναται να απαντήσει σε εννοιολογικές πρακτικές.
Ο ποιητικός αυτός προσδιορισμός υπήρξε εφαλτήριο στο σχεδιασμό τόσο ως προς την σχέση του με το περιβάλλον στο οποίο τοποθετείται, όσο και ως προς την ίδια την δομή του. Η αντιστοιχία της έννοιας αυτής θα μπορούσε να αφορά στην εσωστρέφεια ή την εξωστρέφεια της ίδια της Δομής, αλλά και τη σχέση της κατοικίας με την πόλη.
Σημαντικός παράγοντας στην διάπλαση του έργου υπήρξε ακόμα η μικρή κλίμακα του, καθώς και τα αυστηρώς στενά και μικρά περιθώρια του οικοπέδου που δυσκόλευαν σημαντικά την ανάπτυξη της πρόθεσης ως προς την οριζόντια διεύθυνση. Εντασσόμενο στο ίδιο το περιβάλλον της πόλης, προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον όρο της κατοίκησης των πολλών – Πολυκατοικία – με μια νέα ματιά, ανατρέποντας ίσως την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για την Αθηναϊκή Πολυκατοικία.
Το κτίριο αναπτύσσεται σε 5 επίπεδα, χωρίς να επαναλαμβάνει αυστηρά την τυπολογία ενός μοντέλου κατοίκησης, αλλά επιλύοντας σε κάθε επίπεδο την εσωτερική διαρρύθμιση σε αντιστοιχία με τις εκάστοτε ανάγκες που προέκυπταν. Αυτό γίνεται ξεκάθαρο και στην εξωτερική του όψη, η οποία στιβαρή και απρόσιτη, δεν θυμίζει σε τίποτα την τυπική αστική πολυκατοικία, αλλά αντίθετα αντανακλά τόσο την διαφοροποίηση των ιδιοκτησιών όσο και την εσωτερική λειτουργία κάθε στάθμης, ενώ παράλληλα επιτρέπει τις οπτικές φυγές και την επαφή του μέσα και του έξω μέσα από ανοίγματα-σχισμές στο συμπαγές του σκυροδέματος, αλλά και μέσα από το φίλτρα σκιασμού.
Σημαντικό συνθετικό εργαλείο αποτελεί η διαχείριση του κενού, το οποίο συγκροτεί και διαμορφώνει τον εσωτερικό χώρο με κύρια αναφορά στον εαυτό του, δηλαδή στο ίδιο το «έξω». Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται, τόσο η «εκτόνωση» του εσωτερικού χώρου προς ένα εξωτερικό, όσο και η ίδια η ανάγκη περί βίου σε αίθρια ή και ημιυπαίρθια κατάσταση. Κατά αυτό τον τρόπο διευρύνονται τα στενά «όρια» του μέσα έτσι ώστε η κατοικία κατά την περίοδο των καλοκαιρινών μηνών να αποτελεί προέκταση του έξω, διαμορφώνοντας στην ουσία την ίδια την κατοικία ως ένα ενιαίο αστικό καθιστικό εντός της γειτονιάς. Η σχέση αυτή δίνει την αίσθηση πως η γειτονιά και η ίδια η κατοίκηση μέσα σε αυτήν αποτελεί ένα συνεχές σύστημα σε διαρκή αλληλεπίδραση, η οποία καθορίζεται από τον διττό ρόλο του μέσα και του έξω. Με αυτό τον τρόπο ορίζονται εναλλαγές στην μορφή και την διάπλαση των όγκων της όψης, με την αναλογία του «κενού» να αναδεικνύει την αποκόλληση των όγκων εξωτερικά.
Τα υλικά με την σειρά τους αποκτούν την δική τους σημασία, δημιουργώντας τις κατάλληλες τονικές εντάσεις και αντιθέσεις μέσα από τις ίδιες τις ιδιότητες του. Το «γυμνό» σκυρόδεμα, το ξύλο και το γυαλί είναι τα τρία βασικά υλικά τα οποία πρωταγωνιστούν στο συγκεκριμένο έργο. Το σκυρόδεμα ως προς τα ακλόνητα και σταθερά στοιχεία της σύνθεσης, το γυαλί για την διαφάνεια, το φως και την οπτική επαφή όπου χρειάζεται και τέλος το ξύλο ισορροπεί τα δύο προηγούμενα υλικά τονικά μεταξύ κενού και πλήρες, ενώ προσφέρει την ημιδιαφάνεια και την ιδιωτικότητα σε χώρους όπου χρειάζεται.
Όπως σε κάθε έργο προσπαθούμε να βρούμε την άμεση σχέση με τον άνθρωπο που το βιώνει και το κατοικεί έτσι και εδώ υπάρχουν στοιχεία του σχεδιασμού τα οποία αναφέρονται σε μια εμπειρία του χώρου η οποία διαβάζεται μόνο στην βιωματική επαφή με τον ίδιο το χώρο. Το φως, η σκιά, και η κίνηση του ανθρώπου στο χώρο είναι τα στοιχεία εκείνα που δίνουν ζωή στο έργο.
Αλλά και σε μια άλλη κλίμακα, σε αυτή της γειτονιάς το κτίριο ακριβώς επειδή σεβάστηκε και ακολούθησε τις μικρές αναλογίες του οικοπέδου, πιστεύουμε πως καταφέρνει να ενσωματωθεί στον αστικό ιστό και να δημιουργήσει μια συνέχεια με την γειτονιά μέσω της αντίστιξης του με αυτή και τελικά να διατηρεί μια διαρκή συνομιλία με τα όμορα σε αυτό κτίρια.
Σχέδια
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Casa Leone
Τοποθεσία Αγία Παρασκευή
Αρχιτέκτονες AD ARCHITECTS
Αρχιτεκτονική μελέτη Αριστείδης Ντάλλας & Κωνσταντίνος Σταθόπουλος
Ομάδα μελέτης Κατερίνα Μπαλή & Fiore Architects ( 3d renders)
Κατασκευαστική μελέτη Εμμανουήλ Ροδίτης
Μηχανολογική μελέτη Ευάγγελος Τεντης
_________________________________________
Δείτε ένα αφιέρωμα στο έργο του Αριστείδη Ντάλλα εδώ!
READ ALSO: An internal courtyard with extroversion in Andros | Domitech