Research thesis by Dorothea Aligianni, Ioannis Mitsis and Maria Michou, entitled “The Matrix of Santorini – Inverted Topographies”, approaches the topography of Santorini according to its unique features cause it to be perceived as a utopia and dystopia at the same time.
-text by the authors
Santorini is a typical example of anti-dimensional images and experiences within its own myth. Its unique features cause it to be sometimes perceived as a utopia in the human mind and other times as a dystopia, with a volcano at its center, gracing it with all of its unique characteristics yet simultaneously threatening to take it all away at any given time. Much like in the myth of Atlantis, everything can be lost overnight.
MATRIX
We understand and reinterpret the place of Santorini as a matrix of event and data interaction. Place functions as a mold for the generation and genesis of elements that, as an ensemble, shape the landscape of Santorini, which we perceive and interact with and within.
INVERTED TOPOGRAPHIES
The unique features of Santorini’s matrix resulted from extreme phenomena that its geological laboratory; the volcano; gave birth to. Thus, Santorini becomes a heterotopia amidst the plethora of isotopias of Greece. Its topographical features, as well as its internal mechanisms, can be described as “inverted topography”.
We define inverted topography as any characteristic layer of matter that is usually encountered in a specified form, ultimately presenting the inverse features. Alternatively, anything that reverses, contradicts or deviates from its usual form and nature, creating an opposite effect of what is expected, making it worthy of observation and further investigation. At its core, an inverted topography is a heterotopia across all isotopias.
HETEROTOPIC CORE
The volcano as the “core” element of the inverted topography of heterotopic Santorini, is the reason for the features that ultimately set it apart and make it universally unique in the first place. More specifically, due to the nature of its particular characteristics, the matrix of Santorini is presented as a utopia. The dreamy albeit eerie beauty of this aquatic place, which enriches our experiences during summer and wakes up our memories during winter, is what makes it utopic. In the summer, the Greek islands are transformed, flooding with an influx of tourists, who coexist in “parallel universes” with the locals.
EXPERIENCING THE MATRIX
The “identity” of the observer-traveler can be of decisive influence on the essence of his experience and connection to place, landscape and reality. Therefore, the sensory topographies of experience are mainly determined by his identity. His magnetic field of interest creates a mental imprint on place, proportionate to the purpose of his visit.
Each type of visitor develops a conceptual process of processing the surrounding environment, which has specific phases that are either exaggerated or omitted depending on his identity and purpose of visit. We define these phases consecutively as expectation, voyeurism, disenchantment, desire and nostalgia. However, the volcano is always ready to take all it has created back at any given time. It is the magic symbol of life and death. Santorini, in the light of the volcano, ” balances ” between utopia and dystopia. An explosion can change everything and lead to a new cycle of regeneration. Maybe Atlantis was there, maybe not.
It is nonetheless certain that the island of Santorini can become the next Atlantis any time sooner. A land that many perceive as a utopia can be suddenly transformed into a dystopia or better yet a lost utopia, a fleeting memory.
Facts & Credits
Project Title The Matrix of Santorini – Inverted Topographies
Students Dorothea Aligianni, Ioannis Mitsis, Maria Michou
Date Ferbuary 2020
Course Research Thesis
Supervisors Nelly Marda, Riva Lava
Institution School of Architecture, National Technical University of Athens
Η ερευνητική εργασία της Δωροθέας Αληγιάννη, του Ιωάννη Μήτση και της Μαρία Μίχου, με τίτλο “Η Μήτρα της Σαντορίνης – Ανεστραμμένες Τοπογραφίες”, προσεγγίζει την τοπογραφία της Σαντορίνης σύμφωνα με τα μοναδικά χαρακτηριστικά της που οφείλονται στην ύπαρξη του ηφαιστείου και έχουν ως αποτέλεσμα να βιώνεται άλλοτε σαν ουτοπία και άλλοτε σαν δυστοπία.
-κείμενο από τους δημιουργούς
Η Σαντορίνη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αντιδιαμετρικών εικόνων και βιωμάτων μέσα στο δικό της μύθο. Οι ιδιαιτερότητες της προκαλούν σαν αποτέλεσμα άλλοτε να βιώνεται σαν ουτοπία στον ανθρώπινο νου και άλλοτε σαν δυστοπία, με ένα ηφαίστειο στο επίκεντρο να της έχει προσδώσει όλα τα μοναδικά χαρακτηριστικά της και, το ίδιο, να απειλεί να τα πάρει πίσω, ακριβώς όπως συνέβη και στον μύθο της Ατλαντίδας, τα πάντα μπορούν να χαθούν “εν μία νυκτί”.
ΜΗΤΡΑ
Κατανοούμε και επανερμηνεύουμε τον τόπο της Σαντορίνης ως μία μήτρα διαδραμάτισης γεγονότων και αλληλεπίδρασης στοιχείων. Ο τόπος λειτουργεί ως ένα καλούπι διαμόρφωσης και γένεσης στοιχείων τα οποία στο σύνολο τους διαμορφώνουν το τοπίο της Σαντορίνης, το οποίο αντιλαμβανόμαστε και αλληλεπιδρούμε μέσα σε αυτό.
ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ
Οι ιδιαιτερότητες του τόπου της Σαντορίνης έχουν προκύψει από ακραία φαινόμενα τα οποία έχουν “γεννηθεί” από το γεωλογικό της εργαστήριο, το ηφαίστειο. Έτσι η Σαντορίνη καθίσταται ετεροτοπία στο σύνολο των ισοτοπιών των τόπων της Ελλάδας. Τα τοπογραφικά της στοιχεία, αλλά και οι εσωτερικοί της μηχανισμοί μπορούν να περιγραφούν ως “ανεστραμμένη τοπογραφία”.
Στη διευρυμένη της εκδοχή, η ανεστραμμένη τοπογραφία ορίζεται ως οποιοδήποτε χαρακτηριστικό στρώμα ύλης, που συνήθως συναντάται σε μία καθορισμένη μορφή, παρουσιάζεται με τα αντίστροφα χαρακτηριστικά. Εναλλακτικά, οτιδήποτε αντιστρέφεται, εναντιώνεται ή παρεκκλίνει από τη συνήθη μορφή και φύση του, δημιουργώντας ένα αντίθετο αποτέλεσμα από το αναμενόμενο, καθιστώντας το άξιο παρατήρησης και περαιτέρω διερεύνησης. Στην ουσία της, μία ανεστραμμένη τοπογραφία είναι μια ετεροτοπία στο σύνολο των ισοτοπιών.
ΠΥΡΗΝΑΣ ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΑΣ
Το ηφαίστειο ως ο πυρήνας της ανεστραμμένης τοπογραφίας της ετεροτοπικής Σαντορίνης, αποτελεί τον λόγο ύπαρξης των χαρακτηριστικών που την καθιστούν ξεχωριστή ανά τον κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, λόγω της φύσης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της παρουσιάζεται ως ουτοπία. Η ονειρικότητα και η απόκοσμη ομορφιά του υδάτινου αυτού τόπου, που τα καλοκαίρια εμπλουτίζει τα βιώματα μας και τους χειμώνες ξυπνά τις μνήμες μας, είναι εκείνη που τον καθιστά ουτοπικό. Τα καλοκαίρια, τα ελληνικά νησιά μεταλλάσσονται, γεμίζουν με πληθώρα τουριστών, οι οποίοι συνυπάρχουν σε “παράλληλα σύμπαντα” με τους ντόπιους.
ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΗΤΡΑ
Η “ιδιότητα” του περιηγητή-παρατηρητή μπορεί να επηρεάσει αποφασιστικά το απόσταγμα του βιώματος και της σύνδεσης του με τον τόπο, το τοπίο και την πραγματικότητα αυτών. Συνεπώς οι αισθητηριακές τοπογραφίες του βιώματος προσδιορίζονται κυρίως από την ταυτότητα του. Το μαγνητικό πεδίο ενδιαφέροντος του δημιουργεί ένα νοητικό αποτύπωμα στον τόπο, ανάλογο του σκοπού της επίσκεψης του.
Κάθε είδος επισκέπτη αναπτύσσει μία νοητική διαδικασία επεξεργασίας του περιβάλλοντος χώρου, η οποία διαθέτει συγκεκριμένες φάσεις, οι οποίες υπερτονίζονται ή παραλείπονται αναλόγως της ταυτότητας και του σκοπού του. Ορίζουμε αυτές τις φάσεις διαδοχικά ως προσδοκία, ηδονοβλεψία, απομάγευση , επιθυμία και νοσταλγία. Ωστόσο, το ηφαίστειο είναι έτοιμο να πάρει πίσω ανά πάσα στιγμή όλα όσα έχει δημιουργήσει. Αποτελεί το μαγικό σύμβολο της ζωής και του θανάτου. Η Σαντορίνη υπό την συνθήκη του ηφαιστείου ”ισορροπεί” ανάμεσα σε ουτοπία και δυστοπία. Μία έκρηξη μπορεί να άλλαξει τα πάντα και να οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο αναγέννησης. Ίσως η Ατλαντίδα να ήταν εκεί, ίσως πάλι και να μην ήταν.
Το σίγουρο είναι ότι η νήσος της Σαντορίνης δύναται ανά πάσα ώρα και στιγμή να γίνει η επόμενη Ατλαντίδα. Μια γη η οποία για πολλούς θεωρείται ουτοπία και ξαφνικά μετατρεπόμενη μπορεί να καταλήξει σε μια δυστοπία ή μια χαμένη ουτοπία, μια ανάμνηση.
Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας Η Μήτρα της Σαντορίνης – Ανεστραμμένες Τοπογραφίες
Φοιτήτριες Δωροθέα Αληγιάννη, Ιωάννης Μήτσης, Μαρία Μίχου
Εξεταστική περίοδος Φεβρουάριος 2020
Μάθημα Ερευνητική εργασία
Επιβλέπουσες καθηγήτριες Νέλλη Μάρδα, Ρίβα Λάβα
Σχολή Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
READ ALSO: Reuse of Aretsou EOT "Plage" in Kalamaria: Outdoor spaces of social gathering and recreation | Diploma thesis by Maria Georgiou, Theodora Lymperi & Christina Pantelidou