The architectural competition ARXCELLENCE was carried out by the Municipality of Dionysos under the supervision of the Hellenic Institute of Architecture (EIA) and the company ALUMIL. It concerns the design of a two-level building that includes a baby-infant unit – capacity of 6 infants and 15 infants – on the 1st floor of the Municipality’s Committee. The plot is located in Agios Stefanos, in the Municipality of Dionysos, Attica. The proposal of Aristotelis Dimitrakopoulos and Thanos Athanasopoulos received the 2nd prize.
edited text of the architects – The property is located in an urban site of visual, typological and programmatic heterogeneity and intense discontinuities at the district of Dionysos, a northern suburb of Athens. Sole contextual reference is here the presence of a differentiated series of thin infrastructural bands including roads, sidewalks, parking lanes, railway platforms and tracks. Architecturally, these multiplicitous zones of alternating width transform into a three-dimensional volumetric ensemble. Parallel strips of the linear roofing scheme interact graphically with the imposed infrastructural rhythm. A sharp angle evidenced between the north-south axis and the urban grid becomes here the prime design opportunity. This superimposition and disjunction of two cartesian systems defines a strong geometrical party. The generated shards, sharp platonic solids and protruding eaves, amplify perceptions of building scale and lend an aura of unconventional monumentality – while actual building footage remains minimal.
Compressed within a small property, the building volumes are staggered centripetally in a spiraling mode. An archetypical central court is introduced in a primordial meandric shape, with all programmatic entities ‘circling’ around: the infantry unit northwest, the foyer of a multipurpose hall southeast – with its independent entrance at the corner of the urban block. A ‘meandering’ sequence of also ‘scaled’ outdoor sectors ‘radiates’ gradually from the smallest – an outdoor patio of the canteen, to an interim garden, all the way to the spacious central atrium – the main outdoor playroom. The single, folded roofing plane remains dominant, as a visual feature enveloping the atrium with formal consistency. This almost repetitive motif of saddle roofs, with its unpredictable discontinuities and projections, contributes to a sense of domesticity, of nestling and ‘caress’.
Team:
Thanos Athanasopoulos, Artaworks: Architecture, Urban Design, Development Consulting.
Aristotelis Dimitrakopoulos, Aristotheke Eutectonics: Office of Architecture and Urban Design.
Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ARXCELLENCE διεξήχθη από το Δήμο Διονύσου υπό την εποπτεία του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (Ε.Ι.Α.) και της εταιρίας ALUMIL. Αφορά στο σχεδιασμό κτηρίου που αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα και περιλαμβάνει στο ισόγειο Μονάδα Απασχόλησης Βρεφών και Νηπίων – δυναμικότητας 6 βρεφών και 15 νηπίων – και στον 1ο όροφο Αίθουσα Συγκεντρώσεων του Δήμου. Το οικόπεδο βρίσκεται στον Άγιο Στέφανο, στο Δήμο Διονύσου Αττικής. Η πρόταση του Αριστοτέλη Δημητρακόπουλου και του Θάνου Αθανασόπουλου έλαβε το 2ο βραβείο.
Σε μια αστική ζώνη ετερόκλητων χαρακτηριστικών και έντονης ασυνέχειας, κύρια αναφορά, όπως μαρτυρά το τοπογραφικό διάγραμμα, είναι η γειτνίαση του αρχιτεκτονήματος με μια σειρά αστικών λωρίδων, κοινόχρηστων και υπαίθριων, που συνολικά συνθέτουν ένα ακάλυπτο πεδίο μεγάλης επιφάνειας. Το κτίριο συνδιαλέγεται με το ρυθμό και την πολλαπλότητα που επιβάλλουν αυτές οι γραμμικές υποδομές σε διαρκείς εναλλαγές: δρόμοι, πεζοδρόμια, στάθμευση, πλατφόρμες σιδηροδρόμου, γραμμές υπέργειου τρένου, φυτεύσεις. Στο κτιριακό συγκρότημα, ευθυτενείς πολλαπλές ζώνες εναλλασσόμενου πλάτους ορίζουν τη μορφή της στέγασης και μεταμορφώνονται σε τριδιάστατη, στερεομετρική διάταξη. Η γωνία στροφής που προκύπτει μεταξύ του ρυμοτομικού καννάβου και της διεύθυνσης προσανατολισμού (βορρά-νότου) αναδεικνύεται σε καίριο αρχιτεκτονικό μέσο «σύγκρουσης» καρτεσιανών αξόνων. Οι αλληλεπικαλυπτόμενες χαράξεις ορίζουν ισχυρή γεωμετρικότητα. Η μικρή απόκλιση των δύο «συστημάτων» γεννά οξεία περιγράμματα, έντονες αποτμήσεις, ακανόνιστα πλατωνικά στερεά και δυναμικές ακμές που αμβλύνουν την αίσθηση κλίμακας του κτίσματος και τη «μνημειακότητα» των δημοτικών εγκαταστάσεων χωρίς να προσθέτουν τετραγωνικά κτιριακής επιφάνειας.
Ως κυρίαρχο ογκοπλαστικό γνώρισμα, η ενιαία, πτυχωτή στέγαση πλαισιώνει οπτικά ένα κεντροβαρές αίθριο παρέχοντας μορφολογικά συνοχή και αναγνωρισιμότητα – και δη με τις απρόβλεπτες ασυνέχειες και αιχμηρές απολήξεις. Ο οξυκόρυφος επαναληπτικός ρυθμός δίρριχτων στεγών – μυθικών αρχέτυπων σπιτιών σε σειρά – συμβάλλει ιδιαίτερα στην ενδυνάμωση αισθήσεων οικειότητας και παιδικότητας που αναδύονται σχεδιαστικά και απηχούν τις ζητούμενες λειτουργίες χωρίς τάσεις μιμητισμού ή φορμαλιστικές υπερβολές. Η πρόταση επανεισάγει το αρχέτυπο της κεντρικής μεσημβρινής αυλής γύρω από την οποία περιστρέφονται, σε μαιανδρική διάταξη, οι λειτουργικές ενότητες. Με την ίδια ελικοειδή φορά κλιμακώνονται οι κτιριακοί όγκοι περί του ηλιόλουστου αίθριου. Σε οικόπεδο ιδιαίτερα «στενόχωρο», παράγεται μια αλληλουχία υπαίθριων χώρων, διαβαθμιζόμενων από την οικιακού σχεδόν χαρακτήρα βεράντα και ανοιχτό καθιστικό του κυλικείου, μέσω ενός ενδιάμεσου κηπάριου, μέχρι το κεντρικό προαύλιο που ορίζει έναν ικανό «παιδότοπο».
Η ισόγεια η Μονάδα Απασχόλησης Βρεφών και Νηπίων χωροθετείται στο βορειοδυτικό τμήμα, ενώ στο νοτιοανατολικό άκρο οι χώροι υποδοχής και εκτόνωσης μιας Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων (Α.Π.Χ.) με ημι-ανεξάρτητη λειτουργία και είσοδο από την γωνιά του οικοδομικού τετραγώνου. Οι χώροι υποδοχής και εκτόνωσης – foyer – της Α.Π.Χ. διατηρoύν αδιάκοπη συνέχεια με τη φιλόξενη αυλή, στην οποία κεντρική θέση κατέχει το αναψυκτήριο. Στην αυλή, η υψηλής ενεργειακής απόδοσης νότια όψη και τμήματα των μικρότερων δυτικών και ανατολικών εσωτερικών όψεων, επενδύονται με φωτοβολταϊκά πανέλα λεπτού φιλμ. Στην πλήρη ενεργειακή αυτονομία του κτιρίου συνεισφέρει και το χειμερινό κέρδος παθητικού ηλιασμού των εκτεταμένων υαλοστασίων, ενώ προβλέπεται η συλλογή των όμβριων για χρήση grey water σε υπόγειες δεξαμενές. Η επιλογή των δομικών υλικών, συγκεκριμένα της πλούσιας υφής αδρής επένδυσης παλαιωμένης πλινθοδομής, παράγει μια απροσδόκητη αντίθεση με τις στιλπνές επιφάνειες των φωτοβολταϊκών όψεων.
Αρχιτεκτονική ομάδα
Αθανάσιος Αθανασόπουλος, γραφείο Artaworks: Architecture, Urban Design, Development Consulting.
Αριστοτέλης Δημητρακόπουλος, Αριστοθήκη Ευτεκτονικής: γραφείο αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού
READ ALSO: Επανασχεδιασμός ΚΕΠ Βικτώριας | A2 Architects