Η ερευνητική εργασία της Βιβής Μαλέα Behavioural Matter _ Συμπεριφορική Ύλη πραγματεύεται το ρόλο της συμπεριφορικής ύλης στην αρχιτεκτονική, πώς δηλαδή μη γραμμικές σχεδιαστικές διαδικασίες μπορούν να ενορχηστρωθούν, ώστε να παράγουν προσωρινή αρχιτεκτονική με συγκεκριμένο κύκλο ζωής. Παρουσιάστηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης τον Ιούνιο 2018.
Η εικόνα που μας πολιορκεί από παντού στη σύγχρονη υπερ-ανθρωπιστική κοινωνία, μιας ανυπότακτης φύσης την οποία προσπαθεί να τιθασεύσει η ορθολογική ανθρωπότητα, έχει οδηγήσει στην εξύμνηση της ναρκισσιστικής ανθρωποτεχνικής και έχει κληροδοτήσει ένα νέο είδος πλανητικής κατάστασης, που αποτελεί δείκτη της περιβαλλοντικής βίας που ασκεί η νεωτερικότητα σε όλο το εύρος του πλανήτη. Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη, ασύμμετρη βία που μπορεί να αφανίσει τόσο τη ζωή όσο και την ανόργανη ύλη – απότομα ή και σταδιακά. Η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει τέτοια καταλυτική επίδραση στον φυσικό κόσμο, ώστε ο άνθρωπος, εξελίσσεται πλέον σε γεωλογικό παράγοντα, και ως εκ τούτου, κάνουμε λόγο για μια νέα γεωλογική περίοδο, το Ανθρωπόκαινο. Η επίδραση στην αρχιτεκτονική δημιουργία είναι άμεση, αφού αποτελεί τον απόγονο μιας αποπροσανατολισμένης παγκόσμιας δραστηριότητας. Η διασφάλισή της κρίνεται πιο σημαντική από ποτέ και η αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων με εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης τόσο της φύσης όσο και της ζωής – έμβιας και άβιας – αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητη μια πιο ολιστική αντιμετώπιση των πραγμάτων, στην οποία τεχνολογίες που έχουν ως βάση τη μεταβλητότητα και τα ζωντανά υλικά συνενώνονται με τη συστημική προσέγγιση και με μια ανοικτού-τύπου εξελικτική σχεδιαστική διαδικασία, που ενσωματώνει τις φυσικές διεργασίες. Μια αντιμετώπιση στην οποία η ύλη κατανοείται με όρους ροής πληροφορίας και κατ’ επέκταση συνεχώς μεταβαλλόμενων στοιχείων που υποδεικνύουν ριζικά νέους όρους διαχείρισης των υλικών. Η ύλη αποκτά πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγή αρχιτεκτονικής, καθώς αποτελεί μέρος του συνθετικού προβλήματος και όχι μια εκ των υστέρων διαδικασία. Είναι ενεργή, είναι ζωντανή, είναι μια συμπεριφορική ύλη.
Η συμπεριφορική ύλη διερευνά τον τρόπο με τον οποίο μη γραμμικές σχεδιαστικές διαδικασίες μπορούν να ενορχηστρωθούν, ώστε να παράγουν προσωρινή αρχιτεκτονική με συγκεκριμένο κύκλο ζωής. Τέτοιες διαδικασίες απαντώνται στη φύση, η οποία με τη σειρά της αποτελεί το βασικό μέσο για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων. Όχι, όμως, με τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν ως έμπνευση ή ως μίμηση. Αυτή τη φορά επιχειρείται μια εναλλακτική κατανόηση της φύσης, που, εκτός από την επιστημονική, αποκτά και φιλοσοφική, κοινωνική, ηθική διάσταση, που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αρχιτεκτονική σκέψη με την ενσωμάτωση στις θεωρήσεις της ανθρώπινων και μη-ανθρώπινων παραγόντων, δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα, στην οποία ενισχύεται η συμβιωτική διάσταση του παραγόμενου «αντικειμένου» με το περιβάλλον του, δημιουργώντας μια νέα υβριδική κατάσταση που οδηγεί σε δομές όχι μόνο εμπνευσμένες, αλλά και κατασκευασμένες από την ίδια τη φύση, που συμπεριφέρονται ως ζωντανοί οργανισμοί.
Επιχειρείται, λοιπόν, μια διεπιστημονική προσέγγιση στον τρόπο παραγωγής της αρχιτεκτονικής, αφού το ενδιαφέρον των αρχιτεκτόνων επικεντρώνεται στην εσωτερική βιολογική δομή, τη μοριακή δομή, δείχνοντας τον θαυμασμό προς το φυσικό, το έμβιο, το ζωντανό.
Η προσέγγιση αυτή ξεκινά από τη μικρή κλίμακα ως ζωντανή-συμπεριφορική ύλη και φιλοδοξεί να καταστεί υλοποιήσιμη και στην κλίμακα των πόλεων.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον, είναι το πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα με υπαρκτά, ρεαλιστικά δεδομένα.
Πώς αυτή η διευρυμένη έννοια της ύλης μπορεί να επηρεάσει την αρχιτεκτονική; Με ποιον τρόπο η φύση μπορεί να αποτελέσει η ίδια ένα λειτουργικό σύστημα που να αναπτύσσει συνδέσεις μεταξύ ανόμοιων σωμάτων; Πόσο δυναμικά μπορεί να ενσωματωθεί η τεχνολογία στη νέα αυτή συνθήκη;
Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής εργασίας που ακολουθεί, σκιαγραφείται μια αλυσιδωτή διαδικασία για την δημιουργία αρχιτεκτονικής, που έχει ως αφετηρία τις σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις υπό το πρίσμα της μη ανθρωποκεντρικής ή μάλλον μετα-ανθρώπινης τάσης και, επανεξετάζοντας έννοιες όπως οι πεδιακές συνθήκες και η φύση, καταλήγει στη δημιουργία μιας ζωντανής αρχιτεκτονικής και στον αντίκτυπο που αυτή έχει στην κοινωνική πραγματικότητα. Παρά τα περιβαλλοντικά οφέλη που προσφέρει, γίνεται μια προσπάθεια εντοπισμού αντικατοπτρισμών της σε καίρια θέματα που αφορούν την τρέχουσα κατάσταση και, ως εκ τούτου, εγείρει ηθικά διλήμματα και βαθύτερους προβληματισμούς σχετικά με το τι εν τέλει είναι αυτό που σήμερα χαρακτηρίζεται ως «ζωντανό». Μήπως τελικά χρειάζεται μια διαφορετική ερμηνεία στο ζωντανό και κατ’ επέκταση στην ίδια τη ζωή;
Υπόγεια όψη από τα θεμέλια της Βενετίας, τα οποία βρίσκονται πάνω σε ξύλινους πασσάλους, επιδεικνύοντας την πιθανή δράση ενός μορφολογικού υπολογιστή σε κλίμακα πόλης που αποτελείται από έξυπνα, προγραμματιζόμενα σταγονίδια. αυτή η δομή στοχεύει στη σταδιακή εξάπλωση του σημειακού φορτίου της πόλης σε μια πολύ ευρύτερη βάση από εκείνη που προσφέρουν οι στενοί ξύλινοι πάσσαλοι, καθώς και στη δημιουργία μιας νέας οικολογίας για την άγρια φύση της θάλασσας.
Σχέδια υπολογιστών, Christian Kerrigan, Φεβρουάριος 2009
Υπόγεια όψη προγραμματιζόμενων σταγονιδίων που έρχονται για να ανακουφίσουν τα θεμέλια της Βενετίας καθώς ο ευαίσθητος στο φως μεταβολισμός τους φτάνει σε ισορροπία και ενεργοποιεί μια δεύτερη μεταβολική διαδικασία που επιτρέπει στα σταγονίδια να χρησιμοποιούν τοπικά μέταλλα και διαλυμένο διοξείδιο του άνθρακα για να αναπτύξουν μια στερεή δομή που μοιάζει με ύφαλο.
Σχέδια υπολογιστών, Christian Kerrigan, Φεβρουάριος 2009
Στοιχεία
Τίτλος εργασίας BehaviouralMatter(Συμπεριφορική Ύλη)
Ημερομηνία Ιούνιος 2018
Μάθημα Ερευνητική Εργασία
Επιβλέπουσα Βογιατζάκη Μαρία
Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
While our planet has always been a complex, turbulent system,we have recently been shielded from its tempestuous nature by global, technological advances that have created the impression that we can control nature. Although industrialization has set incredible new standards, its disposable consumer culture and fossil fuel-based metabolisms have contaminated and poisoned our environment on a geological scale (Crutzen and Stoermer, 2000). Consequently, the material exchanges that spontaneously occur in natural systems are resulting in a new kind of planetary condition that defines the 21st century and leads to a new geological periodwhich is called the Anthropocene. Following the Holocene, the Anthropocene refers to the massive changes that human practices, technologies, and existencehave brought across the ecological board. The Anthropocene— “or the Anthrobscene, to use a provocative combination of the term with the addition of a qualifying “obscene” ”(JussiParikka, 2015), reflects the image that surrounds us everywhere in the modern transhumanist society. Although over the last few decades, environmentalists have set in motion a worldwide desire for more “sustainable” forms of human development, these are not as effective as it was supposed to be. Indeed, our environment appears to be changing so dramatically and irreversibly that it is time that we abandon the mechanistic and deterministic ideas about our world and start thinking in more holistic terms of organicism.The machine paradigm on which modern industry rests is an incomplete approach to making – where there is much room for technological improvement and opportunities to hybridize with alternative modes of production. By shifting away from individualism and moving from the design of discrete artefacts to a choreography of multitudinous relations, the architectural interest is now focused on process-based design strategies in which nature plays important role. The current situation triggers the need for an alternative thinking about nature, by positioning nature itself as an operating system that develops connections between human and non-human bodies.Nature-based technologies, therefore, may not only find ways of integrating with machines but in doing so, may transform their environmental impacts into more diverse and even environmentally positive outcomes.These are not exclusively human concerns but are also relevant to the many other actants and systems that shape and enable the production of architecture such as the urban environment, which offers a rich fabric for potential change.By recognizing our connection with the nature and consequently with the material world, thisthesis builds a case for an approach to architectural design that treats matter as possessing technological potential, so that it is no longer a passive object or subject of design interventions, but becomes an active codesigner of spatial systems. It is a behavioural matter.
Facts
Project title Behavioural Matter
Student Vivi Malea
Date June 2018
Research Thesis
Supervisor Maria Voyatzaki
School Aristotle University of Thessaloniki Polytechnical School, School of Architecture
Δείτε ακόμη την ερευνητική εργασία του Σταύρου Κασιμάτη: Megastructure: Volumes Floating In Space εδώ!
READ ALSO: Τhe Circadian home is an inflatable moon habitat by SAGA SPACE ARCHITECTS