Στη μεταπανδημική εποχή, οι συσχετισμοί δυνάμεων στο αστικό τοπίο της ευρύτερης μητροπολιτικής Αθήνας μετασχηματίζονται γοργά. Tο κτηριακό απόθεμα του αθηναϊκού κέντρου αποτελούμενο, πλειοψηφικά, από πολυκατοικίες κατασκευασμένες τις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80, με το οικοδομικό σύστημα της αντιπαροχής, ανακαινίζεται μαζικά απαντώντας στις νέες ανάγκες στέγασης που μιλούν για πολυπολιτισμικοτήτα και εκσυγχρονισμό.
Αρχιτεκτόνισσες και αρχιτέκτονες της νέας γενιάς καλούνται να δώσουν απαντήσεις στα σύνθετα ζητήματα κατοίκησης της ελληνικής πόλης μέσω της αρχιτεκτονικής τους πρακτικής αλλά και μέσα από μια σειρά θεωρητικών αναζητήσεων. Την δική τους οπτική παραθέτουν οι αρχιτεκτόνισσες Άννα Βόκαλη και Γεωργίνα Μπούσια, ιδρύτριες του that.studio, με την ανακαίνιση του διαμερίσματος στην οδό Αντιοχείας στο κέντρο της Αθήνας.
-γράφει η Μελίνα Αρβανίτη-Πολλάτου
Οι γειτονιές του κέντρου της Αθήνας αλλάζουν φυσιογνωμία και ταυτότητα, σε δυσανάλογα μικρό χρονικό διάστημα, καθώς οι εξελίξεις στην αγορά ακινήτων οδηγούν σε μετακινήσεις πληθυσμών και αλλάξουν ριζικά το προφίλ των κατοίκων κάθε περιοχής. Ψηφιακοί νομάδες, τουρίστες και επενδυτικές εταιρείες κάνουν αισθητή την παρουσία τους στις γειτονιές, διαταράσσοντας τις καθημερινές ισορροπίες και σχέσεις μεταξύ των κατοίκων που δίνουν, παραδοσιακά, κοινωνική συνοχή στον αστικό ιστό και χαρακτηριστικές ποιότητες στη κατοίκηση.
Απουσία γενικού ρυθμιστικού σχεδίου για τις πολιτικές στέγασης, το τοπικό συγκρούεται με το υπερτοπικό και το παγκόσμιο δημιουργώντας ρηγματώσεις και ασυμφωνίες εκεί που θα έπρεπε να υπάρχει επικοινωνία και διάλογος με σκοπό την συμπεριληπτική συνύπαρξη και ενσωμάτωση.
Από την κλίμακα της πόλης μέχρι την κλίμακα του διαμερίσματος, η πολεοδομική και αρχιτεκτονική κοινότητα καλείται να λειτουργήσει ενωτικά, με διορατικότητα και ενσυναίσθηση, συζητώντας τη σχέση κατοίκησης – ιδιοκτησίας με χωρικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς όρους.
Πως διασφαλίζεται η ομαλή ένταξη των νέων κατοίκων στις γειτονιές με αρχιτεκτονικούς όρους;
Πως συστήνεται η αθηναϊκή πολυκατοικία σε όσες και όσους δεν την γνωρίζουν;
Ποια είναι η σημασία της διατήρησης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της μαστορικής τέχνης που έπλασε το οικιστικό τοπίο των μεγάλων ελληνικών πόλεων;
Ποιες είναι οι σημασιοδοτήσεις που φέρει το δάπεδο ψαροκόκαλο και ποιες το μωσαϊκό;
Τι έχει να μάθει η Αθήνα από τα εναλλακτικά μοντέλα κατοίκησης του εξωτερικού με κυρίαρχο αυτό της Βαρκελώνης;
—
Σε πολυκατοικία τελών της δεκαετίας του ’60, στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, η ομάδα του that.studio ανέλαβε την ανακαίνιση διαμερίσματος 110 τ.μ. και την μετατροπή του σε ένα σύγχρονο διαμέρισμα διακοπών για ένα ζευγάρι που ζει μόνιμα στο εξωτερικό. Αποσκοπώντας στην αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του χώρου κατοίκησης, η νέα παρέμβαση εστιάζει στη δημιουργία ενός φωτεινού εσωτερικού με μια εκλεπτυσμένη παλέτα υλικών που υπερθεματίζεται από φρέσκιες χρωματικές επιλογές.
Η άρση της διαμερισματοποίησης και η δημιουργία ενός συνεχούς, ρευστού χώρου, όπου οι επιμέρους χρήσεις επικοινωνούν και αλληλεπικαλύπτονται, αποτέλεσε βασική επιδίωξη της αρχιτεκτονικής μελέτης μαζί με την δημιουργία ενός ευρύχωρου καθιστικού και μιας γκαρνταρόμπας. Ειδικό βάρος δίνεται στα κατακόρυφα στοιχεία της νέας σύνθεσης, κινητά και σταθερά, και στη συναρμογή τους στο χώρο: η σχέση τους με τη γη και τον ουρανό, τα δάπεδα και τα ταβάνια. Βγαλμένο από τα χρώματα του ελληνικού τοπίου, ένα γκριζοπράσινο πλαίσιο, στο χρώμα της ελιάς ή της φασκομηλιάς, πλαισιώνει τα ορθογώνια υαλοπετάσματα, με αμμοβολή και κανονικά, αφήνοντας το φυσικό φως να πλημμυρίσει το χώρο, σε διάφορα επίπεδα φωτεινότητας, δημιουργώντας διαφορετικές χωρικές ποιότητες και ατμόσφαιρες.
Κεντρικό σημείο ενδιαφέροντος της νέας σύνθεσης το εσωτερικό παράθυρο, που μαζί με μια σειρά από χαμηλούς αποθηκευτικούς χώρους διαχωρίζει την κουζίνα από το καθιστικό, δημιουργώντας μια διάθεση επιλεκτικής ανοιχτότητας και καδράροντας στιγμιότυπα της οικιακής ζωής.
Λειτουργώντας ως οθόνη προβολών και ταυτίσεων, προσφέρει κινηματογραφική διάθεση στη καθημερινότητα, δημιουργώντας αυθόρμητες συνθέσεις και συνδέσεις στο μικροσύμπαν του κατοικείν.
Ένας πάγκος στο περβάζι του παραθύρου λειτουργεί ως μεταβατικό όριο και σημείο στάσης εξυπηρετώντας τελετουργίες του μαζί, γύρω από ένα ποτήρι κρασί, ή στιγμές συνειδητής απόστασης. Ντουλάπια κουζίνας από ξύλο, σε μια θερμή καφέ απόχρωση με έντονα φυσικά νερά, συνδυάζονται με το μωσαϊκό δάπεδο, σε κίτρινους τόνους, και το απόλυτο λευκό στους τοίχους, τα κουφώματα, τα ράφια και τις τροφοθήκες.
Άκρως εντυπωσιακή η ανακαίνιση των δύο λουτρών της κατοικίας προσφέρει εικαστικές ποιότητες στο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο του χώρου.
Στο κεντρικό λουτρό, λευκό τετράγωνο πλακάκι, με κόκκινη αρμολόγηση, βουτάει, ηδονικά, στη γαλαζοπράσινη απόχρωση της μέντας που καλύπτει το ταβάνι, το εσωτερικό της μπανιέρας και τμήμα των πλακιδίων που εκτείνονται πάνω από αυτήν. Στο μπάνιο των επισκεπτών πορτοκαλοκίτρινο τετράγωνο πλακάκι, στο χρώμα του μάνγκο, με αντίστοιχη, χρωματικά, αρμολόγηση συνδυάζεται με ράφια από λευκό μάρμαρο και ανοξείδωτες μπαταρίες. Και στα δύο μπάνια τοποθετούνται μεγάλοι καθρέφτες που αυξάνουν τις διαστάσεις του χώρου και προσθέτουν φως.
Κυρίαρχα γήινο και κατά τόπους δροσιστικό και πικάντικο, το διαμέρισμα στην οδό Αντιοχείας σας καλωσορίζει στο σύμπαν των μυστικών θαυμάτων του.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Antiochias Apartment
Τυπολογία Ανακαίνιση διαμερίσματος, interiors, οικιστικά
Τοποθεσία Άγιος Παντελεήμονας, Αθήνα
Εμβαδόν 110 τ.μ
Κατάσταση Ολοκληρωμένο, 2021
Αρχιτεκτονική μελέτη & Επίβλεψη κατασκευής that studio
Φωτογραφία Κωνσταντίνα Ποντίκη
Δείτε, ακόμα, την μετατροπή διαμερίσματος στην πολυκλινική για ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες Global Brigades στο Μεταξουργείο από την ομάδα του that studio, εδώ!
Antiocheias apartment is located in the Athenian buzzing district of Agios Panteleimonas in a residential block built in 1967. The 110-square-meter flat that was an empty shell for years has now been transformed by that studio into a contemporary vacation home for a couple that lives abroad.
-text by the architects
The owners’ request was to transform one of the three rooms included in the original plan into a cloakroom and to create one large sitting room in addition to the living and dining rooms. The renovation was focused on reorganizing the space, overcoming the previous setting, which tended to compartmentalize the individual rooms, according to the function.
The aim was to create a more fluid and continuous space, in which the different areas communicate with each other.
Special attention was given to the vertical elements (doors, walls, etc.) and their influence on the floors, ceilings, and space. The versatile glass partitions with a sage-green framework delineate space while allowing movement and natural light in. The wall connecting the kitchen with the living room was removed and converted into a row of low cabinets with a generous transparent window on top, which creates a semi-open feeling. This window has now become the main window of the house that frames the everyday scenes on both of its sides. A counter extends further under the window, out of the kitchen limits. A breakfast table pops up there when the window is fully opened.
In the bathrooms, the intervention included improving the lighting and balancing their relative size. In the guest bathroom, space was tampered with in order to fit a shower. On both bathrooms tiling with colored grouts in vivid tones and large mirrors were added. In the master bathroom, the tub was restored and re-enameled. Floating marble shelves were installed for easy access to toiletries and other things.
The result is a highly upgraded contemporary apartment in the heart of the city, offering friendly vibes and plenty of light, suitable for both short and long term living situations.
Facts & Credits
Project title Antiochias Apartment
Τypology Apartment Renovation, Interiors, Residential
Location Agios Panteleimonas, Athens
Area 110 sq.m.
Status Completed, 2021
Interior design & Construction supervision that studio
Photography Konstantina Pontiki
Check out, also, the transformation of an apartment into Global Brigades polyclinic for vulnerable populations in Metaxourgeio Square by that studio, here!
READ ALSO: "Chronotopoi" Competition Proposal for the National Archaeological Museum of Greece DILLER SCOFIDIO + RENFRO, with NEIHEISER ARGYROS and VAP