Έπαινο στον Ανοιχτό “Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για την ανάπλαση του κοινόχρηστου χώρου της ευρύτερης περιοχής του νέου σταθμού Μετρό ΑΚΑΔΗΜΙΑ” κέρδισαν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Κωνσταντίνος Μπούρας – Constantine Bouras Studio, Εβίτα Φανού – Evita Fanou Architecture & Design, η φοιτήτρια και ο φοιτητής αρχιτεκτονικής Μαρίνα Καραμανή, Αλέξανδρος Λαμπρινός, η αρχιτέκτων τοπίου Paola Sturla και ο συγκοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Λαφαζάνης. Με σχεδιαστική αφετηρία το τοπογραφικό ανάγλυφο της περιοχής μελέτης, η αρχιτεκτονική πρόταση ορίζει τρεις επιμέρους περιοχές. Η πρόταση διακρίνεται για την περιβαλλοντική της διάσταση σχετικά με την επιλογή των υλικών δαπεδόστρωσης, την διατήρηση των υπαρχουσών φυτεύσεων και την σκίαση σημείων κίνησης και στάσης.
Στην περιοχή της Αθηναϊκής Τριλογίας [Ακαδημία Αθηνών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εθνική Βιβλιοθήκη], στη νέα στάση μετρό Ακαδημία, μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου, Ακαδημίας και Σόλωνος, η πρόταση “Τοπογραφικές Ροές” φιλοδοξεί να συνδέσει τις τρείς ιστορικά κεντρικές αρτηρίες της πόλης, με όλους τους κάθετους δρόμους και πεζοδρόμους, δημιουργώντας περιπάτους πρασίνου γύρω από την νέα στάση μετρό.
Oι νέες σχεδιαστικές και λειτουργικές συνδέσεις των ιστορικών κτιρίων και των υπαρχόντων κήπων που τα περιβάλλουν δημιουργούν έναν νέο βιώσιμο κόμβο μεταφορών στο κέντρο της πόλης.
Αυτές οι νέες σχεδιαστικές και λειτουργικές συνδέσεις των ιστορικών κτιρίων και των υπαρχόντων κήπων που τα περιβάλλουν, διευκολύνουν τις ροές των περιπατητών, δημιουργούν νησίδες πρασίνου, πορείες με δεντροστοιχίες και εν τέλει έναν νέο βιώσιμο κόμβο μεταφορών στο κέντρο της πόλης.
Mε εργαλείο τις τοπογραφικές γραμμές, όλη η περιοχή μελέτης προσομοιάζεται με μια νέα τοπογραφία που αναδύεται από την υπάρχουσα.
Η κεντρική ιδέα σχεδιασμού έχει αφετηρία την έντονη τοπογραφία που χαρακτηρίζει την πόλη των Αθηνών, και ειδικά τη περιοχή παρέμβασης. Το σχεδιαστικό λεξιλόγιο προκύπτει από αυτήν την αναλογία: με εργαλείο τις τοπογραφικές γραμμές, όλη η περιοχή μελέτης προσομοιάζεται με μια νέα τοπογραφία που αναδύεται από την υπάρχουσα, την οποία, ούτως ή άλλως, οι εκσκαφές για το μετρό αναδεικνύουν αυτήν την στιγμή σε όλη την πόλη.
Με αυτόν τον τρόπο οι “τοπογραφικές ροές” αναδύονται από το υπέδαφος, δημιουργώντας ένα δίκτυο διαδρομών και πλατωμάτων, ενώ παράλληλα επιτρέπουν την απρόσκοπτη κίνηση των πεζών προς όλες τις κατευθύνσεις. Σε όλη την πρόταση διαμορφώνονται περιοχές στάσης και ανάπαυλας, διαδρομές γρήγορης κίνησης και αλέες περιπάτου με δεντροστοιχίες.
Η περιοχή παρέμβασης αντιμετωπίζεται ως μια ενιαία πρόταση με ήπιο χαρακτήρα και σεβασμό στο επιβλητικό περιβάλλον, και διαχωρίζεται σε τρεις επιμέρους περιοχές με διακριτές ταυτότητες μεταξύ τους:
Α. η Κλίμακα της Μασσαλίας
Ο πεζόδρομος της Μασσαλίας, μεταξύ Σόλωνος και Ακαδημίας, διαμορφώνεται ως μια ενιαία κλίμακα, σαν μια αλληλουχία από υψομετρικές γραμμές που δημιουργούν σκαλοπάτια, σμιλεύοντας με αυτόν τον τρόπο την έντονη υπάρχουσα υψομετρική διαφορά. Διακρίνονται τρεις υποπεριοχές: περιοχή γρήγορης κίνησης, με ράμπες, περιοχή αργής κίνησης, με πλατύσκαλα, και περιοχές στάσης, όπου οι τοπογραφικές ροές διευρύνονται δημιουργώντας πλατώματα με καθιστικά και παρτέρια.
B. ο Κόμβος της Ακαδημίας
Το οδόστρωμα της οδού Ακαδημίας πλακοστρώνεται με κυβόλιθο, με σκοπό την ελάττωση της ταχύτητας των αυτοκινήτων και την διευκόλυνση της διάβασης των πεζών.
Η οδός Ακαδημίας στο ύψος της περιοχής μελέτης αποτελεί έναν σημαντικό κόμβο σύνδεσης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, αλλά και δικτύων πεζοδρόμων. Αυτό την καθιστά χωρικά, αλλά και ιστορικά, ένα σημαντικό κομβικό σημείο του ευρύτερου κέντρου της πόλης, όπου καθημερινά θα διευκολύνονται οι κινήσεις των πεζών που κινούνται σε διαφορετικές ταχύτητες. Ελαφριά μεταλλικά στέγαστρα, χωροθετημένα ώστε να μην εμποδίζουν την θέαση προς τα ιστορικά κτίρια, οργανώνουν τις στάσεις/αφετηρίες λεωφορείων, τα εκδοτήρια και τα περίπτερα, ενώ παράλληλα αποτελούν ένα σύμβολο ενοποίησης του «κόμβου Ακαδημία». Τα στέγαστρα αυτά, σε συνδυασμό με τις δεντροστοιχίες προσφέρουν περιοχές σκίασης στους περιπατητές. Το οδόστρωμα της οδού Ακαδημίας πλακοστρώνεται με κυβόλιθο, με σκοπό την ελάττωση της ταχύτητας των αυτοκινήτων και την διευκόλυνση της διάβασης των πεζών.
Γ. ο Πεζόδρομος Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’: Ανάμεσα σε δύο κήπους
Ο πεζόδρομος Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’, ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Ακαδημία Αθηνών, διαμορφώνεται ως μια αστική σύνδεση δύο κήπων ιστορικών κτιρίων: τον πλαϊνο κήπο του Πανεπιστημίου και τον πίσω κήπο της Ακαδημίας, για τον οποίο προτείνεται η απομάκρυνση της περίφραξής του με σκοπό την ενοποίησή του με την πρόταση και την απόδοσή του στο κοινό. Οι ροές σε αυτό το σημείο βοηθούν σχεδιαστικά στην διέλευση των πεζών προς όλες τις κατευθύνσεις, οργανώνουν τις κινήσεις και στους δύο άξονες, ενώ δημιουργούνται περιοχές στάσης με καθιστικά και παρτέρια.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, τόσο με την διατήρηση του υπάρχοντος πρασίνου της περιοχής, όσο και με τα υλικά δαπεδόστρωσης της πρότασης, σημαντικό τμήμα της οποίας καλύπτεται από φυσικό χωμάτινο δάπεδο με σταθεροποιητές, και από χαλίκι. Η επιλογή τέτοιων υλικών έχει ως σκοπό αφενός τη μείωση των θερμικών φορτίων κατά τους θερινούς μήνες, αφετέρου την υδατοαπορρόφηση σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης.
Η πρόταση φυτεύσεων έχει ως εκκίνηση την ιδέα να διασωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα υφιστάμενα δέντρα και την ενίσχυσή τους με νέα δέντρα, με στόχο την σκίαση των πεζών, αλλά με τρόπο που να μην εμποδίζονται οι θεάσεις προς τα μνημεία.
Στοιχεία έργου
Τυπολογία ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ «Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός Ιδεών για την ανάπλαση του κοινόχρηστου χώρου και της ευρύτερης περιοχής του νέου σταθμού Μετρό ΑΚΑΔΗΜΙΑ»
Διοργανώτρια Αρχή ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑ Α.Ε.
Βραβεύσεις Έπαινος
Αρχιτεκτονική Μελέτη Κωνσταντίνος Μπούρας, Αρχιτέκτων – Πολεοδόμος (Constantine Bouras Studio), Εβίτα Φανού, Αρχιτέκτων Μηχανικός (Evita Fanou Architecture & Design), Μαρίνα Καραμανή, Φοιτήτρια ΑρχιτεκτονικήςΑλέξανδρος Λαμπρινός, Φοιτητής Αρχιτεκτονικής
Αρχιτέκτων Τοπίου Paola Sturla
Συγκοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Λαφαζάνης
Ομάδα Συνεργατών Φώτης Κόνδης – Πολιτικός Μηχανικός, Χαράλαμπος Δημήδης – Μηχανολόγος Μηχανικός, Λέων Καπέτας – Μηχανικός Υδραυλικών Έργων, Στέλιος Βενιέρης – Περιβαλλοντολόγος, Αθηνά Ζαφειροπούλου – Γεωπόνος
Τοποθεσία Αθήνα, Ελλάδα
Δείτε την πρόταση που κέρδισε το Β’ βραβείο στον Διαγωνισμό για τον νέο σταθμό μετρό της “Ακαδημίας”, εδώ!
Commendation in the Open “Architectural Ideas Competition for the regeneration of the common area of the wider area of the new Metro station AKADIMIA” was won by the architects and engineers Konstantinos Bouras – Constantine Bouras Studio, Evita Fanou – Evita Fanou Architecture & Design, the students Marina Karamani, Alexandros Lambrinos, the landscape architect Paola Sturla and the transportation expert Konstantinos Lafazanis.With the topographical relief of the study area as a design starting point, the architectural proposal defines three individual areas. Τhe proposal stands out for its environmental dimension regarding the choice of flooring materials, the preservation of existing plantings and the shading of movement and standing points.
In the area of the Athenian Trilogy [Academy of Athens, University of Athens, National Library], at the new Akadimia metro stop, between Panepistimiou, Akadimias and Solonos streets, the proposal “Topographic Flows” aspires to connect these three historic central arteries of the city, with their perpendicular streets and sidewalks, creating green routes above the new metro station.
These new design and functional connections of the historic buildings and of the gardens that surround them create a new sustainable transportation hub in the city center.
These new design and functional connections of the historic buildings and of the gardens that surround them facilitate pedestrian flows, create green islands and tree-lined promenades and ultimately a new sustainable transportation hub in the city center.
With the topographical lines as a design tool, the whole area is simulated to a new topography that is emerging from the existing one.
The main design idea is departing from the strong topography that characterizes the city of Athens and especially the intervention area. The design vocabulary emerges from this analogy: with the topographical lines as a design tool, the whole area is simulated to a new topography that is emerging from the existing one, which is, anyway, currently highlighted all over the city by the excavations for the metro.
In this way, the “topographical flows” emerge from the subterrain, creating a network of paths and openings, while allowing the unhindered circulation of pedestrians in every direction. Throughout the proposal there are rest areas, fast movement routes and tree-lined promenades.
The intervention area is treated as a single proposal with a mild character and is divided into three individual areas with distinct identities between them:
A.The Massalias Staircase
The pedestrian street of Massalias, between Solonos and Akadimias streets, is formed as a single staircase, a sequence of topographical lines that create steps, thus sculpting the strong existing elevation difference. Three sub-areas are distinguished: a fast-moving area, with ramps, a slow-moving area, with steps, and rest areas, where the topographical flows widen to create platforms with seating benches and flower beds.
B. The Akadimia Junction
Akadimias street will be paved with cobblestones, for purposes of car speed reduction and pedestrian crossing facilitation.
Akadimias street, around the study area, is an important junction for public transportation and for pedestrian circulation. This makes it civically, but also historically, an important focal point of the broader city center, where the different-speed movements of pedestrians will be facilitated daily. Light metal canopies, located so as not to obstruct the views towards the historic buildings, organize the bus stops/departures, the ticketing boxes and the kiosks, while at the same time they are a symbol of unification of the “Akadimia junction”. These canopies, in combination with the trees, offer shaded areas for the pedestrians. Akadimias street will be paved with cobblestones, for purposes of car speed reduction and pedestrian crossing facilitation.
C. The Pedestrian of Patriarch Grigoriou V: Between two gardens
The pedestrian street of Patriarch Grigoriou V, between the University of Athens and the Academy of Athens, is designed as an urban connection of two historical buildings’ gardens: the side garden of the University and the back garden of the Academy. For the latter, the removal of its fence is proposed, to achieve its integration with the rest of the design proposal and its public usage. The topographical flows in this area facilitate design-wise the pedestrian crossings in all directions, organize the movements in both axes, while creating rest areas with seating benches and flower beds.
A special emphasis has been placed on environmental design: the maintenance of the existing green of the area, but also the selection of the proposal’s basic ground materials: natural earth floor with stabilizers and gravel. The choice of such materials for the ground has the purpose of, on one hand, the reduction of thermal loads during the summer months, and on the other, the water absorption in cases of heavy rainfall.
The planting proposal departs from the idea of saving as many of the existing trees as possible and reinforcing them with new trees, aiming to provide shade to the pedestrians, but in such a way that does not obstruct the views to the monuments.
Facts & Credits
Typology OPEN ARCHITECTURAL IDEAS COMPETITION “Architectural Design Competition for the renovation of the common space and the wider area of the New AKADIMIA Metro Station
Organiser ATHENS ANAPLASIS S.A.
Awards Honorable mention
Architectural Study Constantine Bouras, Architect – Urbanist (Constantine Bouras Studio), Evita Fanou (Evita Fanou Architecture & Design), Architect Engineer, Marina Karamani, Architecture Student, Alexandros Lamprinos, Architecture Student
Landscape Architect Paola Sturla
Transportation Engineer Konstantinos Lafazanis
Consultants Team Fotis Kondis – Civil Engineer, Charalampos Dimidis – Mechanichal Engineer, Leon Kapetas – Hydraulic Engineer, Stelios Venieris – Environmentalist, Athina Zafeiropoulou – Agriculturist
Location Athens, Greece
Take a look at the proposal that won the 2nd prize in the “Academias” Competition, here!
READ ALSO: Πρόταση για τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για την ανάπλαση του κοινόχρηστου χώρου και της ευρύτερης περιοχής του Νέου Σταθμού Μετρό Κυψέλη | Δ. Ζούπας, Α. Χελιδώνη, Σ. Παντελιά, Ι. Ευμολπίδης, Γ. Παπασταματίου