Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας ECLIPSE θα πραγματοποιηθεί από τις 25 Σεπτεμβρίου έως τις 29 Νοεμβρίου 2020, περιλαμβάνοντας καλλιτέχνες με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη.H ECLIPSE είναι σε συνεπιμέλεια των Omsk Social Club και του Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio.
– Φωτογραφίες: Νύσος Βασιλόπουλος
Η Μπιενάλε της Αθήνας ανακοινώνει την έβδομη διοργάνωσή της, με τίτλο ECLIPSE (ΕΚΛΕΙΨΗ), σε συνεπιμέλεια των Omsk Social Club και του Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio. Η ECLIPSE λαμβάνει χώρα σε διαφορετικούς χώρους της Αθήνας από τις 25 Σεπτεμβρίου έως τις 29 Νοεμβρίου του 2020 και περιλαμβάνει καλλιτέχνες με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη. Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες, πολλοί από τους οποίους πρόκειται να εκθέσουν στην Ελλάδα για πρώτη φορά, θα ανακοινωθούν το καλοκαίρι του 2020.
Ο τίτλος της έκθεσης αναδεικνύει την ολοένα και πιο θολή αντίληψη που έχουμε για την πραγματικότητα εξαιτίας μιας κατάστασης διαρκούς ρευστότητας την οποία βιώνουμε σήμερα. Η ECLIPSE ασχολείται με τις κοινωνικές, πολιτικές και πνευματικές αλλαγές που συντελούνται σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στην ίδια την Αθήνα, μια ανερχόμενη μητρόπολη που βρίσκεται στο σημείο συνάντησης της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, τόσο γεωγραφικά όσο και ιστορικά. Η έκλειψη είναι ένα φαινόμενο επικαλύψεων και συσκότισης αλλά και ένα φαινόμενο κοσμικό. Η εμπειρία της έκλειψης δρα ως καταλύτης για την επανεπεξεργασία ενός ανεπίλυτου παρελθόντος που μπορεί να τροφοδοτήσει ένα άρρητο παρόν ώστε τελικά να συμβάλει στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Η Αθήνα λειτουργεί έτσι ως το καταλληλότερο σημείο εποπτείας των εκφάνσεων του χρόνου και του τόπου αλλά και διερώτησης: Βρίσκεται η Δύση σε παρακμή ή σε μια στιγμή σημαντικής μεταμόρφωσης;
Ο Poka-Yio, ιδρυτικός διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας και καλλιτεχνικός διευθυντής της AB7: ECLIPSE, αναφέρθηκε στα 15 χρόνια που μετρά η Μπιενάλε τη Αθήνας και τις αλλαγές που έχουν λάβει στην Αθήνα: “Όταν ξεκίνησε, 15 χρόνια πριν, ο σκοπός της ήταν να βοηθήσει στο να τοποθετηθεί η Αθήνα στον διεθνή χάρτη της σύγχρονης τέχνης και τώρα είναι να βοηθήσει την αθηναϊκή σκηνή του πολιτισμού να συνεισφέρει στον διεθνή διάλογο παρέχοντας την εναλλακτική οπτική μιας ανερχόμενης μητρόπολης.”
“Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ καλύτερο μέρος από την Αθήνα για να γίνει αυτή συζήτηση”
– Larry Ossei-Mensah
Σύμφωνα με τους συνεπιμελητές της φετινής Μπιενάλε, την ομάδα Omsk Social Club, “σκοπός της ECLIPSE είναι να διαμορφώσει μία εμπειρία που θα απευθυνθεί στις ζωές που ζούμε με τρόπο «διαφορετικό»”. “Η ECLIPSE παρέχει μια πρόσφορη πλατφόρμα για έναν σημαντικό και κρίσιμο διαπολιτισμικό διάλογο, ο οποίος αμφισβητεί εικασίες, διερευνά πιθανότητες και διεγείρει τη φαντασία. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ καλύτερο μέρος από την Αθήνα για να γίνει αυτή συζήτηση”, δήλωσε ο έτερος συνεπιμελητής της έκθεσης, Larry Ossei-Mensah.
Η φετινή Μπιενάλε πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Onassis Culture. H Αφροδίτη Παναγιωτάκου, διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, σημείωσε ότι ο τίτλος της Μπιενάλε “Έκλειψη” μας παροτρύνει “να ξαναβγούμε στο φως, με ισχυρό κοινωνικό και πολιτικό αποτύπωμα, εδώ που συμβαίνει η ζωή, εδώ στην Αθήνα”.
Η ECLIPSE επιδιώκει να προσεγγίσει ζητήματα ταυτότητας, ιστορίας και πολιτισμικής πολυπλοκότητας παρέχοντας ένα πεδίο για να διερευνηθούν ιδέες, ερωτήματα, έννοιες και επιθυμίες που συχνά δε βρίσκουν θέση σε μια Μπιενάλε.
Σε μια προσπάθεια να πυροδοτήσει έναν δυναμικό διαπολιτισμικό διάλογο, η ECLIPSE αναδεικνύει έργα καλλιτεχνών της αφρικανικής διασποράς καθώς και άλλων καλλιτεχνικών φωνών που έχουν ιστορικά περιθωριοποιηθεί. Μέσα από αυτό το «Μαύρο Πρίσμα» επιχειρείται μια αποτύπωση διαφορετικών οπτικών και καλλιτεχνικών πρακτικών της αφρικανικής διασποράς. Ο διαπολιτισμικός διάλογος συμπληρώνεται από καλλιτεχνικές παρεμβάσεις που συνθέτουν βιωματικές αφηγήσεις, με στόχο την ενεργοποίηση της φαντασίας των θεατών και τη γέννηση δυνητικών παράλληλων κόσμων και πιθανών εκδοχών του μέλλοντος. Συνθέτοντας μια αλληλουχία από χώρους που δίνουν βήμα σε ιδέες όπως της «ριζοσπαστικής φροντίδας», της «φιλίας μεταξύ των βιολογικών ειδών» και σε στρατηγικές «ηχητικής θέασης», η ECLIPSE παρουσιάζει μια διατοπική, σύγχρονη προσέγγιση εναλλακτικών τρόπων συνύπαρξης.
Αντιπαρερχόμενη τις κυρίαρχες σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνουν τα ιστορικά αφηγήματα, η ECLIPSE προτείνει την καταστροφή των μηχανισμών καταπίεσης και των παρωχημένων ιδεαλισμών. Χρησιμοποιώντας μια σειρά βιωματικών μέσων όπως παιχνίδια ζωντανής δράσης, ρηξικέλευθες τεχνικές διάδοσης φημών, πειθούς, «συναισθηματικής ύπνωσης» αλλά και ποικίλες σωματικές, ακουστικές, οπτικές και σύνθετες τεχνικές εμβύθισης, η ECLIPSE ενεργοποιεί την κατασκευή αφηγημάτων, ενορχηστρώνει μια αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης της τέχνης και θέτει τον στοχασμό προς ένα εναλλακτικό μέλλον.
H 7η Μπιενάλε της Αθήνας υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Ε.Π. «Αττική» του ΕΣΠΑ 2014-2020, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Onassis Culture.
_____________________________
Λίγα λόγια για την ομάδα Omsk Social Club
Οι Omsk Social Club (www.punkisdada.com) διεμβολίζουν τις παραδοσιακές μεθόδους του Live Action Role Play (LARP) μέσα από εγκαταστάσεις εμβύθισης και Real Game Play (RGP) για να υποβάλουν τους συμμετέχοντες σε υπαρξιακές καταστάσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας ή και σε μια μη βιωμένη, ακόμη, πραγματικότητα. Οι Omsk εργάζονται στενά με δίκτυα θεατών: όλα είναι μοναδικά και λαμβάνουν χώρα δίχως πρόβα. Οι ζωντανές εγκαταστάσεις που δημιουργούν εξετάζουν το δυνητικό εγώ, την κοινή εμπειρία και τα πολιτικά φαινόμενα με έναν τρόπο που επιτρέπει στα έργα τους να γίνουν τα άυλα υβρίδια ενός σύγχρονου πολιτισμού παράλληλα με τις προσωπικές μοναδικές εμπειρίες του κάθε συμμετέχοντα. Στο παρελθόν, τα περιβάλλοντα εμβύθισης των Omsk Social Club συνέστησαν τοπία και θεματικές όπως αυτές της rave κουλτούρας, του «survivalism», του «catfishing», της επιθυμίας και της θυσίας, του θετικού trolling, των αλγοριθμικών στρατηγικών και των αποκεντρωμένων κρυπτονομισμάτων. Έχουν εκθέσει σε όλη την Ευρώπη και σε διάφορα ινστιτούτα, γκαλερί, θέατρα και σε χώρους όπως το Martin Gropius Bau, το House of Electronic Kunst στο Basel, το Mirgos Museum für Gegenwartskunst στη Ζυρίχη, το HKW στο Βερολίνο, το CCCB στη Βαρκελώνη, το Volksbühne στο Βερολίνο και η Stems Gallery στις Βρυξέλλες. Έχουν συμπεριληφθεί στην Μπιενάλε της Αθήνας (2018), στο Transmediale Festival (2019), στο The Influencers (2018) και στο Impakt Festival (2018).
Λίγα λόγια για τον Larry Ossei-Mensah
Ο Larry Ossei-Mensah (www.larryosseimensah.com) χρησιμοποιεί τη σύγχρονη τέχνη ως όχημα για να επαναπροσδιορίσει το πώς βλέπουμε τους εαυτούς και τον κόσμο γύρω μας. Ο Γκανεζο-Αμερικανός επιμελητής και κριτικός πολιτισμού έχει οργανώσει εκθέσεις και προγράμματα σε εμπορικούς και μη-κερδοσκοπικούς χώρους από τη Νέα Υόρκη έως τη Ρώμη και ανά την υφήλιο με καλλιτέχνες όπως ο Firelei Baez, η Allison Janae Hamilton, ο Brendan Fernades, η Ebony G. Patterson, ο Glenn Kaino και ο Stanley Whitney. Επίσης, έχει ενεργά απαθανατίσει πολιτισμικά γεγονότα με τους πιο δυναμικούς εικαστικούς καλλιτέχνες όπως ο Derrick Adams, ο Mickalene Thomas, η Njideka Akunyili Crosby, ο Federico Somi και ο Kehinde Wiley. Ο Larry Ossei-Mensah έχει παρουσιαστεί σε έντυπα και εκδόσεις όπως οι New York Times, το Artsy και το Cultured Magazine που πρόσφατα μάλιστα τον έχρισε ως έναν από τους επτά επιμελητές για να παρακολουθεί κανείς το 2019.
Λίγα λόγια για τον Poka-Yio
Ο Poka-Yio ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι εικαστικός και επιμελητής εκθέσεων, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, ιδρυτικός διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας και υπεύθυνος Οπτικού Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι συνιδρυτής του Σταθμού Άλφα-Αθηναϊκό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης. Η πρακτική του περιλαμβάνει ζωγραφική, περφόρμανς, θέατρο, ταινίες και την καλλιτεχνική διεύθυνση και επιμέλεια μεγάλης κλίμακας καλλιτεχνικών πρότζεκτ σχεδιασμένων ως gesamtkunstwerk. Κύριος θεματικός άξονας του έργου του είναι το δίπολο «Έλξη-Αποστροφή» στην εποχή του «Πολιτισμού της Επιθυμίας».
_______________________________
Η Μπιενάλε της Αθήνας είναι το σημαντικότερο περιοδικό διεθνές γεγονός σύγχρονου πολιτισμού στην Ελλάδα. Διεξάγεται κάθε δύο χρόνια στην Αθήνα και σε κάθε διοργάνωση ενεργοποιεί διαφορετικά σημεία της πόλης. Λειτουργεί ως παρατηρητήριο συλλογικών ζητημάτων και ως πλατφόρμα ανάδειξης του σύγχρονου πολιτισμού της αθηναϊκής μητρόπολης, προωθώντας πειραματικές φόρμες και ποικίλες επιμελητικές προσεγγίσεις. Έχει συμβάλει στην τοποθέτηση της Αθήνας στον διεθνή χάρτη της σύγχρονης τέχνης καθιερώνοντάς την ως σημαντικό πολιτιστικό προορισμό δίπλα στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η Μπιενάλε της Αθήνας είναι το διεθνές γεγονός σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα μέσω του οποίου η εγχώρια καλλιτεχνική παραγωγή συνδιαλέγεται με τη διεθνή σκηνή της σύγχρονης τέχνης. Έχει αναγνωριστεί ως μία από τις πιο σημαντικές και καινοτόμες πολιτιστικές πρωτοβουλίες στην Ευρώπη από το European Cultural Foundation με το βραβείο «Princess Margriet Award for Culture 2015». Το 2007, ίδρυσε το European Biennial Network (EBN), μια συνεργατική δομή που στοχεύει στην προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών Μπιενάλε. Είναι μέλος του International Biennial Association (IBA), μια πλατφόρμα ανταλλαγής εμπειρίας μεταξύ των οργανισμών και των επαγγελματιών της τέχνης που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο των Μπιενάλε.
Έως σήμερα η Μπιενάλε της Αθήνας έχει φιλοξενήσει έργα από περισσότερους από 800 διεθνείς και εγχώριους καλλιτέχνες, 127 από τα οποία ήταν νέες παραγωγές ή και πρεμιέρες, ενώ στις έξι έως τώρα διοργανώσεις της έχει υποδεχθεί περίπου 315.000 επισκέπτες:
READ ALSO: In the attic of an elegant Umbertine-style building designed by Gaetano Koch in Rome, Ex-lavatoio nestles: a new hybrid space dedicated to the cult of "making"