In The Summer Refuge series, curated by Archt. for Archisearch, we focus on summer houses that shelter time, memory and dreams closely connected to nature, to rural landscape, to vernacular architecture, and to notions such as ‘summer idleness’, ‘disconnection’, ‘slow living’, and Martin Heidegger’s ‘Dasein’ namely the art of being present in the world.
The fourth episode, follows gr-os architects in the recent restoration of Casa Rumeu in Cadaqués, Costa Brava, Spain highlighting and intensifying the house’s immersive qualities to bridge universal modernism with the local vernacular character of Cadaqués.
-by Melina Arvaniti-Pollatou
Not every summer house is a summer refuge, yet Casa Rumeu in Spain is a distinctive and beloved one for over half a century now. Setting a solid example of critical regionalism in the Mediterranean context, this stone house restoration by architects Juan Gurrea Rumeu, founder of gr-os architects, in collaboration with David Amorós opens a window for the familiar to reinvent itself and fall in love with great design again. 
Originally built in the 1960s by the prominent Spanish architectural duo Correa & Milá, the unconventional three-hexagons design reinterpreted the local vernacular into a modern architectural language rooted into the landscape of the coastal town Cadaqués in Costa Brava. Almost 20 years before ‘critical regionalism’ was coined in 1981 by the architectural theorists Alexander Tzonis and Liane Lefaivre, Casa Rumeu reflected, largely, its basic principles;
- the graceful integration of the building into the sloped topography of the plot creating a playful synthesis of terraces offering views over the sea and the family’s olive grove,
- the modern interpretation of local rural materials, textures and forms by cladding the house’s experimental hexagonal shape with local stone rather than mimicking the whitewashed plastered facades of traditional Catalan fishing cottages,
- the climate sensitive design approach rooted in Mediterranean traditions aiming to optimize light, shade, and air flow, with passive design strategies such as open terraces, protected interiors, and sheltered semi-outdoor spaces,
- the raw and honest tectonics celebrating the craft of construction with exposed concrete elements, stone facades and flooring, clay tiles and visible indoors wooden structure.
The recent restoration demonstrates how modern heritage can be preserved while adapting to contemporary needs without compromising the architectural integrity of the original house.
“This architectural gem was built as a summer house for a young family who, for many decades, spent the summer days with family and friends on this tranquil retreat overlooking the sea. Over the years, the house deteriorated and was finally purchased by one of the grandsons, who commissioned us to renovate it and incorporate new exterior spaces to enhance the use of its large garden, mostly occupied by an olive grove. Understanding the house’s architectural significance and emotional value, we worked closely with local craftsmen to restore and preserve all original elements, improving functionality while integrating modern services without altering the house’s appearance”, say the architects. 
Honoring the vernacular, low-tech solutions employed by Correa & Milá, the new design approach highlights the house’s authenticity and simplicity while preserving its modern aura and adding to it with custom-made furniture and the addition of a new guest bedroom and bathroom where the old barn – originally built by the family’s gardener as a storage space – used to be.
“For the interior, some materials have been replaced while thoughtfully maintaining the original color palette. Our work also involved designing new elements that complement the house’s hexagonal shape, including custom-made marble basins, a steel lattice, a hanging lamp, and built-in furniture”, continue the architects. 
Signature of the new design the large window opened in the former barn’s dry stone wall, framed by an exposed concrete lintel and column, offers vast views toward the family’s olive grove while conceptually exploring the tension between rural construction methods and modern techniques.
An irrigation pond, a terrace, and a new perimeter of dry stone walls have, also, been added to the landscape adapted to the house’s hexagonal form, to the orientation of the existing terraces and views of the sea while, also, blending into the home’s ecosystem effortlessly giving the impression that they had always been there.
Following an archaeology-like approach, gr-os architects, firstly, recognized Casa Rumeu’s immersive qualities to shelter time and space bridging universal modernism with the distinctive character of Cadaqués and, secondly, intensified its ability to accommodate memories, gatherings, and dreams.
Facts & Credits
Project title Casa Rumeu
Typology Restoration, Residential, Cultural Heritage
Location Cadaqués, Costa Brava, Spain
Area 340 sqm
Status Completed, 2024
Architecture gr-os architects
Design team Juan Gurrea Rumeu (lead architect), David Amorós (collaborator architect)
Photography Simone Marcolin
Check out, the episode 3 of ‘The Summer Refuge’ series, Peloponnese House by Point Supreme, here!
Η σειρά αρθρογραφίας ‘Το Θερινό Καταφύγιο’, σε επιμέλεια της πλατφόρμας Archt. για το Archisearch, εστιάζει σε εξοχικές κατοικίες που στεγάζουν την περισυλλογή, τα όνειρα και τη μνήμη· σε άμεση σύνδεση με την φύση, το τοπίο της υπαίθρου και έννοιες όπως η «καλοκαιρινή ραστώνη», η «αποσύνδεση», το «slow living» και το «Dasein» του Μάρτιν Χάιντεγκερ – την τέχνη του να είσαι παρών στη στιγμή.
Στο τέταρτο επεισόδιο, ακολουθούμε το αρχιτεκτονικό γραφείο gr-os architects στην πρόσφατη αποκατάσταση της Casa Rumeu στον παραθαλάσσιο οικισμό Cadaqués, στις ακτές τις Κόστα Μπράβα στην Ισπανία, που αναδεικνύει και ενισχύει την εμβυθιστική ικανότητα του σπιτιού να γεφυρώνει τον παγκόσμιο μοντερνισμό με το χαρακτηριστικό ιδίωμα του τοπίου και του τόπου.
-από την Μελίνα Αρβανίτη-Πολλάτου
Δεν είναι κάθε εξοχική κατοικία θερινό καταφύγιο, όμως η Casa Rumeu αποτελεί μια ξεχωριστή εξαίρεση εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Αποτελώντας χαρακτηριστικό παράδειγμα του κριτικού τοπικισμού στο μεσογειακό πλαίσιο, αυτή η πέτρινη κατοικία αποκαταστάθηκε από τον αρχιτέκτονα Juan Gurrea Rumeu, ιδρυτή του γραφείου gr-os architects, σε συνεργασία με τον David Amorós, ανοίγοντας ένα παράθυρο στην επανεφεύρεση του οικείου και στην επαναμάγευση από τον καλό σχεδιασμό.
Κατασκευασμένη τη δεκαετία του 1960 από το διακεκριμένο ισπανικό αρχιτεκτονικό δίδυμο Correa & Milá, η ασυνήθιστη σύνθεση τριών εξαγώνων επανερμήνευσε την τοπική, παραδοσιακή αρχιτεκτονική σε μια μοντέρνα αρχιτεκτονική γλώσσα, βαθιά ριζωμένη στο τοπίο του παραθαλάσσιου οικισμού Cadaqués στην Costa Brava. Σχεδόν είκοσι χρόνια προτού κατοχυρωθεί ο όρος «κριτικός τοπικισμός» το 1981 από τους θεωρητικούς αρχιτεκτονικής Alexander Tzonis και Liane Lefaivre, η Casa Rumeu ενσάρκωνε, σε μεγάλο βαθμό, τις βασικές αρχές του:
– την ενσωμάτωση του κτιρίου στην επικλινή τοπογραφία του οικοπέδου, δημιουργώντας ένα ενδιαφέρον σύνολο από ανισοϋψή επίπεδα με θέα στη θάλασσα και στον ελαιώνα της οικογένειας,
– τη μοντέρνα προσέγγιση των τοπικών υλικών, υφών και μορφών, με την επένδυση της τολμηρής εξαγωνικής φόρμας με τοπική πέτρα, αντί της μίμησης των παραδοσιακών ασβεστωμένων όψεων στα ψαροχώρια της Καταλονίας,
– τον σχεδιασμό με κλιματική ευαισθησία, βασισμένο σε μεσογειακές παραδόσεις, με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση του φωτός, της σκιάς και του αερισμού, μέσω παθητικών στρατηγικών όπως ανοιχτές αυλές, προστατευμένους εσωτερικούς χώρους και ημι-υπαίθριες ζώνες,
– την αδρή και ειλικρινή τεκτονική, που αναδεικνύει τη δεξιοτεχνία της κατασκευής, με εμφανές σκυρόδεμα, πέτρινες όψεις και δάπεδα, κεραμικά πλακάκια και εμφανή ξύλινα στοιχεία στο εσωτερικό.
Η πρόσφατη αποκατάσταση αποδεικνύει πώς μπορεί να διατηρηθεί η μοντέρνα αρχιτεκτονική κληρονομιά, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες, χωρίς να διακυβεύεται η αρχιτεκτονική ταυτότητα και ακεραιότητα του πρωτότυπου έργου.
«Αυτό το αρχιτεκτονικό κόσμημα χτίστηκε ως εξοχικό για μια νέα οικογένεια, η οποία πέρασε επί δεκαετίες τα καλοκαίρια της εκεί, με φίλους και συγγενείς, στο γαλήνιο καταφύγιό της με θέα στη θάλασσα. Με τον χρόνο, το σπίτι άρχισε να φθείρεται και τελικά αγοράστηκε από έναν από τους εγγονούς της οικογένειας, ο οποίος μας ανέθεσε την ανακαίνισή του και τη δημιουργία νέων εξωτερικών χώρων, για την καλύτερη αξιοποίηση του μεγάλου κήπου – κυρίως καλυμμένου με ελαιόδεντρα. Αντιλαμβανόμενοι τη σημασία του αρχιτεκτονικού έργου και τη συναισθηματική του αξία, συνεργαστήκαμε στενά με ντόπιους τεχνίτες για να αποκαταστήσουμε και να διατηρήσουμε όλα τα αρχικά στοιχεία του, βελτιώνοντας τη λειτουργικότητα και ενσωματώνοντας σύγχρονες υπηρεσίες, χωρίς να αλλοιώσουμε την εμφάνιση του σπιτιού», λένε οι αρχιτέκτονες.
Εκτιμώντας τις παραδοσιακές σχεδιαστικές λύσεις, χαμηλής τεχνολογίας, που χρησιμοποίησαν οι Correa & Milá, η νέα προσέγγιση τονίζει την αυθεντικότητα και την απλότητα του σπιτιού, διατηρώντας την μοντέρνα του αύρα και ενισχύοντάς την με ειδικά κατασκευασμένα έπιπλα, καθώς και με την προσθήκη ενός νέου ξενώνα με λουτρό, στον χώρο όπου παλαιότερα βρισκόταν ο στάβλος – κατασκευασμένος από τον κηπουρό της οικογένειας.
«Στο εσωτερικό, κάποια υλικά αντικαταστάθηκαν με σεβασμό στην αρχική χρωματική παλέτα. Το έργο μας περιλάμβανε, επίσης, το σχεδιασμό νέων στοιχείων που ανταποκρίνονται στην εξαγωνική γεωμετρία του σπιτιού, όπως προσαρμοσμένους μαρμάρινους νιπτήρες, φωτιστικά οροφής και εντοιχισμένα έπιπλα», συνεχίζουν οι αρχιτέκτονες.
Σήμα κατατεθέν της νέας παρέμβασης αποτελεί το μεγάλο παράθυρο, που ανοίχτηκε στον παλιό ξερολιθικό τοίχο του πρώην στάβλου, το οποίο πλαισιώνεται από τον συνδυασμό δοκαριού και κολώνας από εμφανές σκυρόδεμα σε σχήμα ταφ, προσφέροντας απρόσκοπτη θέα προς τον ελαιώνα της οικογένειας, και διερευνώντας, ταυτόχρονα, εννοιολογικά την ένταση μεταξύ παραδοσιακών οικοδομικών μεθόδων και σύγχρονων τεχνικών.
Επιπλέον, ένα αρδευτικό κανάλι, μια νέα αυλή και μια περιμετρική ξερολιθιά προστέθηκαν στον υπαίθριο χώρο της κατοικίας, πλήρως εναρμονισμένα με την εξαγωνική μορφή της, τον προσανατολισμό των υπαρχουσών υπαίθριων επιπέδων και τη θέα προς τη θάλασσα, δίνοντας την αίσθηση ότι υπήρχαν από πάντα εκεί.
Ακολουθώντας μια αρχιτεκτονική ως αρχαιολογική πρακτική, οι gr-os architects, πρώτον, αναγνώρισαν την εμβυθιστική ικανότητα της Casa Rumeu να στεγάζει τον χρόνο και τον χώρο γεφυρώνοντας τον παγκόσμιο μοντερνισμό με το χαρακτηριστικό ιδίωμα του τόπου και, δεύτερον, ενίσχυσαν τη δυνατότητα του σπιτιού να φιλοξενεί αναμνήσεις, συναντήσεις και όνειρα.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Casa Rumeu
Τυπολογία Αποκατάσταση, Ανακαίνιση, Κατοικία, Πολιτισμική κληρονομιά
Τοποθεσία Κόστα Μπράβα, Ισπανία
Εμβαδόν 340 τ.μ.
Κατάσταση Υλοποιημένο, 2024
Αρχιτεκτονική gr-os architects
Ομάδα σχεδιασμού Juan Gurrea Rumeu (βασικός αρχιτέκτονας), David Amorós (συνεργάτης αρχιτέκτονας)
Φωτογραφία Simone Marcolin
Δείτε, επίσης, το τρίτο επεισόδιο της σειράς ‘Το Θερινό Καταφύγιο’, την Κατοικία στην Πελοπόννησο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Point Supreme, εδώ!
READ ALSO: Πώς τα H/M συστήματα στα πεντάστερα ξενοδοχεία γίνονται αθόρυβα, αόρατα και ενεργειακά ευφυή | της Σύλιας Τζιόλα, Tziolas Engineers