Η παρούσα διπλωματική εργασία της Νικολέτας Ναθαναηλίδου και της Βικτωρίας Στάικου, έχοντας ως πεδίο μελέτης την περιοχή της Ξάνθης, προτείνει τη δημιουργία μιας Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες της εκπαιδευτικής διαδικασίας, θα αναδεικνύει τη σύνδεση της τέχνης με την πολιτιστική κληρονομιά και θα προωθεί τις τέχνες της υφαντικής και της κεραμικής.
Κεντρικός στόχος της πρότασης ήταν η αρμονική ενσωμάτωση της κτιριακής δομής στο αστικό τοπίο της Ξάνθης και ο ισορροπημένος συνδυασμός των λειτουργιών ενός ανοιχτού δημόσιου κτιρίου με τις πιο ιδιωτικές λειτουργίες του.
Αρχικά η μελέτη επικεντρώθηκε στην προσαρμογή της συνθετικής ιδέας στον πολεοδομικό ιστό, λαμβάνοντας υπόψη το μικρό σε έκταση οικόπεδο σε μια έντονα δομημένη περιοχή με πολυώροφα κτίρια. Παράλληλα, αντιμετωπίστηκε και η πρόκληση που προέκυψε από το εκτενές κτιριολογικό πρόγραμμα αλλά και από την ύπαρξη όμορου κτίσματος.
Η πρόταση βασίστηκε στην ιδέα της συνεχούς ροής του χώρου τόσο οριζόντια, όσο και κατακόρυφα.
Η συνθετική δομή συγκροτείται με μια γραμμική διάταξη τύπου Π και με την παράλληλη τοποθέτηση δύο κτιριακών μετώπων. Η ένωση τους διαμορφώνεται μέσω του διαδρόμου «πέρασμα» στα όρια του οικοπέδου, δημιουργώντας έναν προστατευμένο υπαίθριο χώρο στον πυρήνα της σύνθεσης.
Οι λειτουργίες του συγκροτήματος οργανώνονται κλιμακωτά από τις κατώτερες στάθμες με τις πιο δημόσιες λειτουργίες, προς τις ανώτερες και πιο ιδιωτικές.
Βάση των λειτουργικών απαιτήσεων του κτιρίου και διατηρώντας την υφιστάμενη κλίση του οικοπέδου, η υποδοχή των αστικών ροών ορίστηκε στο επίπεδο +1.00, στη νότια πλευρά του οικοπέδου, εξασφαλίζοντας άμεση πρόσβαση στο συγκρότημα. Από το επίπεδο αυτό, ο επισκέπτης οδηγείται μέσω της ράμπας στη «βυθισμένη πλατεία».
Στο οργανωμένο κενό στον πυρήνα του οικοπέδου το οποίο λειτουργεί ως κέντρο αναφοράς και ως φυσικό όριο με το όμορο κτίσμα.
Επιπλέον, στον εσωστρεφή αλλά εύκολα προσβάσιμο υπαίθριο χώρο καταλήγουν δύο ακόμη εξωτερικά κλιμακοστάσια από την βόρεια και την ανατολική πλευρά. Στη στάθμη του -4.00 φιλοξενούνται τα γραφεία των καθηγητών, ο χώρος του αναψυκτήριου- εστιατορίου και οι αποθήκες των υλικών των εργαστηρίων.
Στα επόμενα επίπεδα του νότιου κτιρίου εδράζονται οι διοικητικές λειτουργίες του τμήματος και ένα εργαστήριο ανοιχτό στο κοινό. Αντίστοιχα, στο βόρειο κτιριακό μέτωπο, στα πρώτα επίπεδα φιλοξενούνται οι χώροι δημόσιου χαρακτήρα όπως η αίθουσα διαλέξεων, η βιβλιοθήκη και η έκθεση, ενώ στις υψηλότερες στάθμες στεγάζονται οι αίθουσες διδασκαλίας, τα τμήματα υφαντικής και κεραμικής καθώς και τα δωμάτια των φοιτητών.
Η εναλλαγή υπαίθριων και ημιυπαίθριων χώρων σε όλες τις στάθμες, ταμεγάλα ανοίγματα στις προσόψεις, σε συνδυασμό με την εναλλαγή πλήρων, κενών, αδιάφανων και διάφανων επιφανειών,δημιουργούν μια αίσθηση ελαφρότητας στην κτιριακή μάζα.
Η πρόταση επιδιώκει να παρέχει στους φοιτητές ένα περιβάλλον που θα ενθαρρύνει την καινοτομία, τη συνεργασία και την διάδραση, μέσα στο οποίο θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες. Ταυτόχρονα, η σχολή φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα κέντρο πολιτιστικής και καλλιτεχνικής έκφρασης για την πόλη της Ξάνθης.
Η αρχιτεκτονική του κτιρίου εξασφαλίζει λειτουργική επάρκεια και οργανική σύνδεση μεταξύ των διαφορετικών χρήσεων, ενώ η απλότητα των γεωμετρικών μορφών του παρέχει μια ισχυρή οπτική ταυτότητα.
Στοιχεία Έργου
Τίτλος εργασίας Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών στην Πόλη της Ξάνθης
Τυπολογία Διπλωματική εργασία
Εξεταστική περίοδος Φεβρουάριος 2024
Φοιτήτριες Νικολέτα Ναθαναηλίδου, Βικτωρία Στάικου
Επιβλέποντες Μαρία Γρηγοριάδου, Δημήτρης Πολυχρονόπουλος, Παναγιώτης Γούλιαρης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
The present diploma project, carried out by Nikoleta Nathanaelidou and Viktoria Staikou, focuses on the region of Xanthi and proposes the establishment of a School of Applied Arts. This institution is designed to meet the needs of the educational process, highlight the intrinsic connection between art and cultural heritage, and promote the traditional crafts of weaving and ceramics.
The primary objective of the proposal was the harmonious integration of the building structure into the urban fabric of Xanthi, while ensuring a balanced coexistence between its public functions and more private uses.
Initially, the study focused on adapting the design concept to the urban fabric, taking into account the small plot size within a densely built area characterized by multi-story structures.
Additionally, it addressed the challenges arising from the extensive building program and the proximity of an adjacent structure. The proposal is based on the principle of a continuous spatial flow, both horizontally and vertically. The architectural composition is organized in a linear Π shaped configuration, defined by the parallel placement of two building facades. These facades are connected via a corridor or “passage” along the plot’s boundaries, establishing a sheltered outdoor space at the core of the project.
The complex’s functions are organized in a hierarchical manner, with public spaces situated at the lower levels and the private areas positioned on the upper levels.
In alignment with the building’s functional requirements and while preserving the natural slope of the plot, the primary access point is designated at level +1.00 on the southern side, ensuring direct entry to the complex.
From this level, visitors are guided via a ramp to the “sunken plaza,” a structured void at the core of the site that serves as both a central reference point and a natural boundary with the adjacent building.
Additionally, two external staircases on the northern and eastern sides provide access to the inward-facing yet easily reachable outdoor area.
The -4.00 level accommodates faculty offices, a refreshment area-restaurant, and storage facilities for laboratory materials. On the upper levels of the southern building accommodate the department’s administrative functions, along with a workshop open to the public. Similarly, in the northern building, the lower levels house public facilities, including the lecture hall, library, and exhibition space, while the upper floors contain the classrooms, the weaving and ceramics departments, and student accommodations.
The alternating arrangement of outdoor and semi-outdoor spaces across all levels, combined with large façade openings and the interplay of solid and void, opaque and transparent surfaces, enhances the perception of lightness in the building mass.
This proposal aims to provide students with an environment that will encourage innovation, collaboration, and interaction, within which they will acquire the necessary knowledge and skills. Simultaneously, the school aspires to become a center of culture and artistic expression for the city of Xanthi.
The building’s architecture ensures functional efficiency and an organic connection between its various uses, while the simplicity of its geometric forms provides a strong visual identity.
Facts & Credits
Project title School of Applied Arts in Xanthi
Typology Diploma Thesis Project
Academic semester February 2024
Students Nikoleta Nathanailidou, Viktoria Staikou
Supervisors Maria Grigoriadou, Dimitris Polychronopoulos, Panagiotis Gouliaris
Institution School of Architecture, Democritus University of Thrace
READ ALSO: Designing for Social Interaction - A Study of Common Spaces in Barcelona’s Housing Projects | Διπλωματική εργασία της Βασιλικής Καρακασίδου