Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας | Διπλωματική Εργασία των Χαράλαμπου Κουντουρέση και Στέλιου Ταμπούρη

Η παρούσα διπλωματική εργασία των Χαράλαμπου Κουντουρέση και Στέλιου Ταμπούρη, προτείνει ένα Κέντρο Τεχνών στη Λευκωσία, με στόχο τη δημιουργία ενός δημοσίου κτιρίου με σημαντικό πολιτιστικό αποτύπωμα και κοινωνικό έρεισμα, που θα παρέχει στους πολίτες έναν δυναμικό χώρο έκφρασης, δραστηριοποίησης και αλληλεπίδρασης σε διάφορους τομείς των εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών.

Η περιοχή μελέτης που επιλέχθηκε μετά από σχετική έρευνα, βρίσκεται στο κέντρο της πρωτεύουσας.

Το κτίριο θα απευθύνεται τόσο σε καλλιτέχνες που επιθυμούν να εκθέσουν τα έργα τους, όσο και στο ευρύ κοινό, προσφέροντας έναν ανοιχτό χώρο για έκφραση, μάθηση και αλληλεπίδραση με τις τέχνες.

Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε ένα νέο τοπόσημο που θα λειτουργεί ως σημείο συνάντησης, κέντρο πληροφόρησης και χώρος γνώσης, ανάπτυξης και δημιουργικότητας. Το έργο αυτό στοχεύει στην ενίσχυση της σύνδεσης της τέχνης με την καθημερινή ζωή της πόλης.

Οι πρώτες μας σκέψεις επικεντρώθηκαν στον τρόπο αντιμετώπισης ενός επίπεδου οικοπέδου. Στόχος ήταν η δημιουργία ποικιλόμορφων δημόσιων χώρων σε δύο επίπεδα, με ροές κίνησης που τα συνδέουν και αλληλεπιδρούν με το κτίριο. Αυτή η επέμβαση περιλάμβανε μια βύθιση της επιφάνειας του οικοπέδου, διαμορφώνοντας δυναμικές χωρικές σχέσεις.

Η περιοχή μελέτης επιλέχθηκε γιατί βρίσκεται σε ένα κεντρικό σημείο της πόλης κοντά σε άλλα δημόσια κτίρια,  όπως το Υπουργείο Οικονομικών και ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου. Ακόμη, η τοποθεσία της είναι ανάμεσα στο εμπορικό κέντρο της πόλης και μιας ζώνης που αποτελείται από δημόσια κτίρια με αποτέλεσμα να είναι πολύ εύκολα προσβάσιμη στο κοινό.

Οι λειτουργίες του κτιρίου οργανώνονται γύρω από έναν δυναμικό πυρήνα εκπαίδευσης, έκφρασης και δημιουργίας.

Μια σύγχρονη βιβλιοθήκη και ένα δίκτυο εργαστηρίων τέχνης καλύπτουν ποικίλους τομείς, από κεραμική και ζωγραφική έως χορό και κινηματογράφο. Οι εκθεσιακοί χώροι και τα αμφιθέατρα ενισχύουν τη δημόσια διάσταση του έργου, ενώ οι χώροι αναψυχής, όπως το καφέ και οι χώροι υποδοχής, λειτουργούν ως σημεία συνάντησης και αλληλεπίδρασης.

Το κτίριο διαμορφώνεται ως ένα πολιτιστικό τοπόσημο που συνδέει την καλλιτεχνική δημιουργία με την καθημερινότητα της πόλης.

Το ευρύ φάσμα εργαστηρίων που προτείνεται συνδυάζει παραδοσιακές και σύγχρονες δραστηριότητες, οι οποίες μπορούν να εξελίσσονται και να εμπλουτίζονται συνεχώς. Παράλληλα, η δημιουργία νέων ανοιχτών χώρων θα επιτρέπει τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων, όπως φεστιβάλ κινηματογράφου, καθιστώντας το Κέντρο έναν τόπο κοινωνικής και πολιτιστικής συνάθροισης.

Στη σύνθεση διακρίνεται μια ήπια ανοδική πορεία σε ένα κεκλιμένο επίπεδο το οποίο μας οδηγεί προς την κύρια είσοδο του κτιρίου και στεγάζει το Εκπαιδευτικό Κέντρο Παιδιών. Επίσης, ένα μεγάλο αίθριο παρέχει έναν ασφαλή υπαίθριο χώρο εκτόνωσης για τα παιδιά.  Στη Νότια όψη του τομέα όπου βρίσκονται τα εργαστήρια, υπάρχει μια μεγάλη μεταλλική κατασκευή με κάθετες περσίδες, οι οποίες φιλτράρουν τον φυσικό φωτισμό που εισέρχεται στην ημιυπαίθρια σκάλα. Η σκάλα αυτή συνδέει όλα τα επίπεδα του κτιρίου με τα εργαστήρια, προσφέροντας μια ομαλή μετάβαση μεταξύ των χώρων.

Ένας από τους βασικότερους άξονες κίνησης είναι αυτός που οδηγεί από τον Νότιο στον Βόρειο υπαίθριο χώρο μέσω μιας ημιυπαίθριας ζώνης. Αυτή η ζώνη καλύπτεται από τον εκθεσιακό χώρο, ο οποίος συνδέει τον πιο δημόσιο τομέα του κτιρίου με τα εργαστήρια, καθιστώντας τον εκθεσιακό χώρο το κέντρο της σύνθεσης.

Μέσω της αρμονικής συνύπαρξης των διαφορετικών λειτουργιών και του δυναμικού σχεδιασμού των δημόσιων χώρων, το Κέντρο Τεχνών αναδεικνύεται ως ένα σημείο αναφοράς για την πόλη της Λευκωσίας, ενισχύοντας τη σύνδεση της τέχνης με την καθημερινή ζωή.

Η δημιουργία αυτού του τοπόσημου αναμένεται να συμβάλλει καθοριστικά στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, καθιστώντας το έναν πυλώνα γνώσης, δημιουργικότητας και κοινωνικής συνάθροισης.

Στοιχεία έργου

Τίτλος εργασίας Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας
Τυπολογία Διπλωματική εργασία
Εξεταστική περίοδος Φεβρουάριος 2025
Φοιτητές Χαράλαμπος Κουντουρέσης, Στέλιος Ταμπούρης
Επιβλέποντες Μ. Γρηγοριάδου, Π. Γούλιαρης, Χ. Κούτελης
Σχολή Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

This diploma thesis by Haralambos Kountouresis and Stelios Tampouris proposes an Arts Center in Nicosia. The chosen study area is located in the heart of the capital, with a  goal  to create a public building with significant cultural character and social engagement, which will provide citizens with a dynamic space for expression, activity, and interaction in various fields of visual and applied arts.

The building will be addressed both to artists who wish to exhibit their works and to the general public, offering an open space for expression, learning and interaction with the arts.

Our aim is to establish a new landmark that will serve as a meeting point, an information hub, and a space of knowledge, development, and creativity. This project seeks to strengthen the connection between art and the daily life of the city.

Our initial considerations focused on shaping the flat plot. The objective was to create diverse public spaces on two levels, with movement flows that connect them and interact with the building.

This intervention included a strategic lowering of the site’s surface, shaping dynamic spatial relationships.

The study area was chosen for its central location in the city, close to other public buildings such as the Ministry of Finance and the Cyprus Theatre Organization. Furthermore, its position between the commercial center of the city and a zone consisting of public buildings ensures easy accessibility for the public.

The functions of the building are organized around a dynamic core of education, expression, and creation.

A modern library and a network of art workshops cover a variety of fields, from ceramics and painting to dance and cinema. The exhibition spaces and amphitheaters enhance the public aspect of the project, while the leisure areas, such as the café and reception spaces, serve as meeting and interaction points. The building is designed as a cultural landmark that connects artistic creation with the everyday life of the city.

The diverse range of workshops combines traditional and modern activities, which have the potential to grow and develop over time. Additionally, the creation of new open spaces will allow the organization of various events, such as film festivals, making the Center a place of social and cultural gathering. The composition features a gentle ascent along a sloped surface leading to the main entrance of the building, which houses the Children’s Educational Center. A large atrium provides a safe outdoor space for children’s activities.

On the southern façade, where the workshops are located, there is a large metal structure with vertical louvers, which filter the natural light entering the semi-outdoor staircase. This staircase connects all the levels of the building with the workshops, offering a smooth transition between the spaces. One of the main circulation axes leads from the southern to the northern outdoor space through a semi-outdoor zone. This zone is covered by the exhibition space, which connects the more public sector of the building with the workshops, making the exhibition space the heart of the composition.

Through the harmonious coexistence of the different functions and the dynamic design of the public spaces, the Arts Center emerges as a point of reference for the city of Nicosia, strengthening the connection between art and everyday life.

The creation of this landmark is expected to contribute significantly to the cultural development of the area and to the enhancement of social cohesion, making it a pillar of knowledge, creativity, and social gathering.

Project Details

Title of Thesis Nicosia Arts Center
Typology Diploma Thesis
Examination Period February 2025
Students Haralambos Koutouresis and Stelios Tampouris
Supervisors M. Grigoriadou, P. Gouliaris, C. Koutelis
Faculty Democritus University of Thrace, School of Architecture