Στην ομιλία τους με τίτλο “Roots and Fruits, Cultivating innovation”, στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης ΕΣΩ “EMBRACING CHAOS IN A SMART WORLD”, η Ήβη Νανοπούλου και ο Δημήτρης Πούλιος, αρχιτέκτονες και μέλη των TPA (Thymio Papayannis & Associates) διερωτώνται και αναλύουν τι σημαίνουν για ένα γραφείο 65 ετών οι σύγχρονες προκλήσεις και πως μπορούμε να προσεγγίσουμε την καινοτομία μέσα από έννοιες όπως η παράδοση, η κοινωνία, η μνήμη και η συνέχεια.
Διαβάστε περισσότερα για την ημερίδα ΕΣΩ 2025, “Embracing Chaos in a smart world” εδώ!
Η Ήβη Νανοπούλου ξεκίνησε την ομιλία της τονίζοντας την επικαιρότητα και κρισιμότητα της φετινής θεματικής “Embracing Chaos in a smart world”.
Ποια είναι η σχέση ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης; Ποια η θέση της πολεοδομίας και της αρχιτεκτονικής σε έναν κόσμο που αλλάζει;
Σήμερα κάθε πεδίο των ζωών μας, αναλυμένο σε φιλοσοφικό, μεταφυσικό ή επιστημονικό επίπεδο, επηρεάζεται και επαναπροσδιορίζεται από διαρκείς και συχνά απρόβλεπτες μεταβολές.
Μια κοινωνιολογική ερμηνεία, μπορεί να αναδείξει ως κίνδυνο την “αποκοπή από τις ρίζες μας” ενώ οι τρόποι ζωής μας “αντί να μας συνενώσουν, μπορεί να μας απομονώσουν”.
Πώς μπορούμε να απαντήσουμε ως γραφείο σε αυτά τα καίρια ζητήματα;
Παραθέτοντας τα λόγια του Θύμιου Παπαγιάννη, ιδρυτή του γραφείου TPA (Thymio Papayannis & Associates) την δεκαετία του ’60 πως “η αρχιτεκτονική είναι πρωτίστως μια κοινωνική τέχνη, η οποία χρειάζεται, με την ευρεία έννοια του όρου κοινωνικούς πόρους”, η κ. Νανοπούλου αναφέρεται στην κοινή αρχή που διατρέχει το σύνολο του έργου όσο και την μορφή του γραφείου.
Η αρχιτεκτονική επιβάλλει ένα αίσθημα ευθύνης έναντι του συλλογικού.
Εστιάζοντας στο πεδίο ύπαρξης και δράσης του γραφείου, αναφέρει χαρακτηριστικά πως “ο μοναδικός μεσογειακός κόσμος τον οποίο κατοικούμε είναι ένας κόσμος ανθρωποκεντρικός”. Αποτελεί ένα τοπίο μνήμης με συνέχεια στον χρόνο και τον χώρο.
“Αυτούς τους δεσμούς χιλιετιών αισθανόμαστε την ευθύνη να διαφυλάξουμε και να εμπλουτίσουμε με την δική μας προσωπική δουλειά και εμπειρία, για να μπορέσουμε να δώσουμε κάποιους καρπούς σε στέρεα γόνιμα εδάφη που θα μπορούν να συνεχίσουν να καρπίζουν” σημειώνει.
H ιδιαίτερη προσέγγιση του γραφείου των TPΑ αφορά στην ενασχόληση με όλες τις κλίμακες, την δουλειά “με την κοινωνία, για την κοινωνία”, την προσαρμογή σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα και την εστίαση στον άνθρωπο.
Τον λόγο στην συνέχεια πήρε ο Δημήτρης Πούλιος, ο οποίος αναφέρθηκε σε επιλεγμένα έργα του γραφείου τα οποία συμπυκνώνουν τις παραπάνω δυναμικές και αξίες.
“Τι σημαίνουν για ένα γραφείο 65 ετών οι σύγχρονες προκλήσεις της εποχής και πως μπορούμε να προσεγγίσουμε την καινοτομία μέσα από έννοιες όπως η παράδοση, η κοινωνία, η μνήμη και η συνέχεια;”
Ο κ. Πούλιος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον “σχεδιασμό με άξονα την παράδοση, την ιστορία και την κληρονομιά του τοπίου”.
Από την περίπτωση της αρχαίας Κορίνθου, ενός έργου ανασυγκρότησης ενός ιδιαίτερου πολιτισμικού τοπίου, στην δημιουργία κέντρου για τον οπτικοακουστικό τομέα στη Δράμα όπου η υποστήριξη της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής εμφανίζεται πλάι στην διεθνοποίηση της χώρας μέχρι την ενεργή συμβολή σε πρωτοβουλίες διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς στην Μέση Ανατολή, τα έργα του γραφείου αναδεικνύουν την ανάγκη σύνδεσης πολιτικών διαχείρισης της κληρονομιάς με την βιώσιμη ανάπτυξη όσο και την σημασία της εμπλοκής των τοπικών κοινωνιών.
“Το masterplan για την αρχαία Κόρινθο συγκροτείται πάνω σε μια μεθοδολογία που αντιλαμβάνεται τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα της περιοχής από τη κλίμακα των μνημείων μέχρι αυτήν της περιφέρειας.”
Πέραν της διαφύλαξης και υπεράσπισης του υπάρχοντος, πέραν της διαχείρισης της μνήμης, “πολιτισμός σημαίνει και παραγωγή νέων αφηγήσεων και νέων εικόνων”.
“Αν ο πολιτισμός είναι το βασικό στοιχείο της προσέγγισής μας, ο δημόσιος χώρος είναι από τα βασικά αντικείμενα του σχεδιασμού.”
Με αναφορά στην βιώσιμη διαχείριση των υδάτων στο Ανδριάνειο Υδραγωγείο, την υποδοχή μια σημαντικής αθλητικής λειτουργίας στον Βοτανικό, την ανάπλαση του Φαλήρου ως μητροπολιτική παρέμβαση που ακολουθεί τις αρχές της βιωσιμότητας, την προσπάθεια υλοποίησης μοντέλων σε Λαμία και Ψυχικό και την διαδικασία συνσχεδιασμού πράσινων υποδομών στο Μοσχάτο και την Καλλιθέα, ο κ. Πούλιος τόνισε πως “σχεδιασμός των δημόσιων χώρων της πόλης σημαίνει για εμάς συμβολή στην δημιουργία δικτυώσεων και συνδέσεων φυσικών και πολιτιστικών πόρων.”
Σήμερα τα καινοτόμα τεχνολογικά επιτεύγματα επιτρέπουν “στον αστικό σχεδιασμό να ξεπεράσει τις παραδοσιακές προσεγγίσεις ενισχύοντας την λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε δεδομένα”. Η εφαρμογή μεθοδολογιών data infromed decision making ανοίγει νέες δυνατότητες για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία.
Ωστόσο “οι έξυπνες λύσεις από μόνες τους δεν μπορούν να λύσουν συνολικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πόλεις. Χρειάζεται διάλογος, συμμετοχή και επαφή με την κοινωνία.”
Κλείνοντας ο κ. Πούλιος υπογράμμισε πως η στενή συνεργασία με την πολιτεία και τις τοπικές κοινότητες είναι απαραίτητη καθώς “καμία παρέμβαση δεν μπορεί να είναι πετυχημένη αν δεν συνοδεύεται δημιουργικά με διαφορετικές πολιτικές και αν δεν εναρμονίζεται με τις προσδοκίες και τα οράματα των τοπικών κοινωνιών.”
Η πράσινη μετάβαση οφείλει να συνδυαστεί με μια μετάβαση της κοινωνίας προς έναν διαφορετικό τρόπο ζωής και μια αλλαγή φιλοσοφίας.
Την από κοινού ομιλία τους ολοκλήρωσε η κ. Νανοπούλου συνοψίζοντας πως ο έξυπνος κόσμος της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να γεφυρώνει συμπληρωματικά πεδία και να μας επιτρέπει να διευρύνουμε την οπτική μας, ταυτόχρονα όμως δημιουργεί ρωγμές και αποξένωση. “Παντού με περνούν για ξένο” είχε πει ο Φαίδων Παπαμιχαήλ (podcasts Pulp Fiction του Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλου, LIFO) και η φράση του αυτή συμπυκνώνει για την κ. Νανοπούλου τις τεράστιες προκλήσεις και ευθύνες του σήμερα.
Διαβάστε περισσότερα για την ημερίδα ΕΣΩ 2025, “Embracing Chaos in a smart world” εδώ!
Στοιχεία διοργάνωσης
Τίτλος ημερίδας ΕΣΩ 2025 – ΑΓΚΑΛΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΑΟΣ ΣΕ ΕΝΑ ΕΞΥΠΝΟ ΚΟΣΜΟ
Τυπολογία Συνέδριο, Ημερίδα Αρχιτεκτονικής & Σχεδιασμού
Τοποθεσία Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Ημερομηνία Τετάρτη 7 Μάϊου 2025
Χορηγοί
ΠΛΑΤΙΝΕΝΙΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ALUMIL
ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ORAMA MINIMAL FRAMES
ΑΡΓΥΡΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ EUROPA
ΧΑΛΚΙΝΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ INTERBETON
ΕΜERALD SPONSOR ELVIAL
SAPPHIRE SPONSOR VIMAR
DISTINCTIVE SPONSOR HERACLES
ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ISOMAT, NEOKEM, ΜΑRΜOURIS, SATO, GRUPPO CUCINE, SIFAKIS, ΚΥΠΡΙΩΤΗΣ, ΚΕΒΕ, RADOS, SOLOMON, AVE, CRYSTAL CONSTRUCTION, AHI CARRIER, VERTICAL, ARCHITEXTURE, NAFPLIOTIS, ETHIMO, URBI ET ORBI, MOLESKINE, STORMY SA
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ THE DESIGN AMBASSADOR, STAGE DESIGN OFFICE, EVIN, SCENTLINQ PRO
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ARCHISEARCH, ARCHSTUDIES, ANDRO, FORTUNE GREECE, LIFO, OPEN HOUSE ATHENS, OZON MAGAZINE, THE GREEK FOUNDATION
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ THE MODERNIST
COFFEE BREAK SPONSOR TAF
Δημιουργία Περιεχομένου & Χορηγός Επικοινωνίας Archisearch.gr
Διεύθυνση Παραγωγής & Καλλιτεχνική Επιμέλεια Design Ambassador
Φωτογραφίες Αφροδίτη Χουλάκη για την Design Ambassador
READ ALSO: ΕΣΩ 2025: "EMBRACING CHAOS IN A SMART WORLD" // 'Still Human': Aude Mazelin - Mykonos Architects