«Immersive Thessaloniki»: Ψηφιακή αναβίωση της χαμένης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης

Το ερευνητικό έργο ‘Immersive Thessaloniki’ επιδιώκει αναβιώσει με την βοήθεια τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης, Ψηφιακής Αποκατάστασης και Εικονικής Πραγματικότητας, σημεία της πολιτισμική κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης, μέσα από την εικονική αναπαράσταση παρελθοντικών στιγμών του δημοσίου χώρου, των γειτονιών και της αρχιτεκτονικής. 

Χάρτης της Οθωμανικής Θεσσαλονίκης, 1903. 1: Θέση του Σχολείου Alliance Israélite Universelle. 2: Θέση της Αψίδας του Γαλερίου.

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με πλούσια και πολύπλοκη ιστορία, αλλά και με σημαντικά κενά στη μνήμη της, λόγω καταστροφών όπως η μεγάλη πυρκαγιά του 1917.

Το ερευνητικό έργο Immersive Thessaloniki έρχεται να καλύψει αυτά τα κενά, αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης, Ψηφιακής Αποκατάστασης και Εικονικής Πραγματικότητας.

Στόχος του έργου είναι η ψηφιακή ανακατασκευή χαμένων κτηρίων και γειτονιών της πόλης — όπως σχολείων, κατοικιών και δημόσιων χώρων — με βάση αρχειακό υλικό, ιστορικές φωτογραφίες και χάρτες.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η περιοχή γύρω από την Καμάρα (Αψίδα του Γαλερίου) και το Εβραϊκό Σχολείο της Alliance Israélite Universelle, τα οποία αναδημιουργήθηκαν ψηφιακά με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν διαθέσιμες μόνο λίγες ασπρόμαυρες φωτογραφίες από διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Μέσα από καινοτόμες μεθόδους image-to-mesh to 4D to VR, οι πολίτες θα μπορούν να «περπατούν» ξανά στους δρόμους της παλιάς Θεσσαλονίκης και να βλέπουν τα κτήρια να ζωντανεύουν μέσα σε εμβυθιστικά εικονικά περιβάλλοντα.

AI-enhanced αρχειακή φωτογραφία της Θεσσαλονίκης, αρχές 20ού αιώνα, χρησιμοποιημένη για την ανακατασκευή της περιοχής της Αψίδας του Γαλερίου.

Η έρευνα έχει χρηματοδοτηθεί από το David Foster Wicks Endowment Fund και το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και στοχεύει να επανασυνδέσει τόσο την τοπική κοινωνία όσο και το διεθνές κοινό με την πολυπολιτισμική κληρονομιά της πόλης.

Παράλληλα, φιλοδοξεί να αποτελέσει παράδειγμα για το πώς η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να συμβάλει στην εκπαίδευση, την έρευνα και τον τουρισμό.

Το Immersive Thessaloniki δεν είναι απλώς ένα ακαδημαϊκό πείραμα· είναι μια πρόσκληση μνήμης και φαντασίας, που επιτρέπει σε κατοίκους και επισκέπτες να γνωρίσουν ξανά την πόλη όπως ήταν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Το ερευνητικό έργο βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και σύντομα θα διατεθεί περισσότερο υλικό καθώς και διαδραστικά APIs.

Ευχαριστίες

Θερμές ευχαριστίες στον Καθηγητή Βασίλη Κολώνα για το αρχειακό υλικό και τις πολύτιμες συμβουλές, στον Καθηγητή Τάσο Τέλλιο, Καθηγητή και Πρόεδρο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, για τους ψηφιακούς χάρτες της Οθωμανικής Θεσσαλονίκης, καθώς και στα Facebook groups Old Thessaloniki και Thessaloniki Lost City για το πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό τους υλικό.

Στοιχεία έργου
Τίτλος «Immersive Thessaloniki»: Ψηφιακή αναβίωση της χαμένης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης
Τυπολογία Ερευνητικό έργο
Τοποθεσία Θεσσαλονίκη, Ελλάδα
Ερευνητική Ομάδα Asterios Agkathidis, Guzden Varinlioglu, Pavan Sathwik Kankatala, Arjun Kumar Puliekandy (University of Liverpool), Hadas Sopher (Ariel University)
Χρηματοδότηση David Foster Wicks Endowment Fund & Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ

Thessaloniki is a city with a rich and complex history, yet with significant gaps in its collective memory due to disasters such as the Great Fire of 1917.

The research project Immersive Thessaloniki seeks to fill these gaps by employing contemporary technologies of Artificial Intelligence, Digital Restoration, and Virtual Reality.

The project aims to digitally reconstruct lost buildings and neighbourhoods of the city — including schools, residences, and public spaces — based on archival material, historical photographs, and maps.

Notable examples include the area around the Kamara (Arch of Galerius) and the Jewish School of the Alliance Israélite Universelle, which have been digitally recreated with the help of Artificial Intelligence, despite the limited availability of a few black-and-white photographs from different periods.

Through innovative methods of image-to-mesh to 4D to VR, users will once again be able to “walk” through the streets of old Thessaloniki and see buildings come to life within immersive virtual environments.

The research is has been funded by the David Foster Wicks Endowment Fund and the University of Liverpool and aims to reconnect the local community and global with the city’s multicultural heritage.

At the same time, it aspires to serve as an example of how digital technology can contribute to education, research, and tourism.

AI-enhanced αρχειακή φωτογραφία του Σχολείου Alliance Israélite Universelle μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, χρησιμοποιημένη για την ανακατασκευή του σχολικού χώρου.

AI-enhanced αρχειακή φωτογραφία της αυλής του Σχολείου Alliance Israélite Universelle, περίπου 1935, χρησιμοποιημένη για την ανακατασκευή του σχολικού χώρου.

Immersive Thessaloniki is not merely an academic experiment; it is an invitation to memory and imagination, allowing residents and visitors to rediscover the city as it was in the late 19th and early 20th centuries. The research project is still in progress, with more material and immersive APIs to be released soon.

Acknowledgements

Warm thanks to Vassilis Kolonas for the archival material and his valuable advice, to Professor Tasos Tellios, Professor and Head of the School of Architecture at Aristotle University of Thessaloniki, for the digital maps of Ottoman Thessaloniki, and to the Facebook groups Old Thessaloniki and Thessaloniki Lost City for their rich archival photographic material.

Facts & Credits
Title “Immersive Thessaloniki”: Digital Revival of the City’s Lost Architectural Heritage
Typology Research Project
Location Thessaloniki, Greece 
Research Team Asterios Agkathidis, Guzden Varinlioglu, Pavan Sathwik Kankatala, Arjun Kumar Puliekandy (University of Liverpool), Hadas Sopher (Ariel University)
Funding David Foster Wicks Endowment Fund & University of Liverpool