“Αναδυόμενο Τοπίο” | μια κατοικία από τους Kordas Architects στην Τήνο

Στη χαρακτηριστική πλαγιά της Τήνου, όπου το τοπίο συγκροτείται από ξερολιθιές, πετρόκτιστα “κελιά” και λιθόστρωτα μονοπάτια, διαμορφώνεται μια κατοικία με ανεξάρτητο υπόσκαφο ξενώνα από το γραφείο Kordas Architects. Το έργο “Emerging Landscape” αναπτύσσεται με αναφορά στη μορφολογία του εδάφους, την υλικότητα και τα «προϋπάρχοντα» στοιχεία του τόπου. 

Η κύρια κτιριακή σύνθεση οργανώνεται σε δύο επιμέρους λίθινους όγκους, έναν για τους κοινόχρηστους χώρους και τη διημέρευση και έναν για τους χώρους ύπνου και ιδιωτικότητας. Ανάμεσα στις δύο λειτουργικές ενότητες χωροθετείται το υπαίθριο επίκεντρο της κατοικίας με τη χαρακτηριστική πέργκολα, και τα υπαίθρια καθιστικά, κατά μήκος του οποίου χωροθετείται ο διάδρομος που ενώνει τους κτιριακούς όγκους και ορίζει την είσοδο στην κατοικία.

Η «σκηνοθεσία» της κίνησης μεταξύ των χώρων της κατοικίας, και της «εισόδου» με τη σταδιακή αποκάλυψη του σκιασμένου υπαίθριου καθιστικού, της εξωτερικής λουσμένης στον ήλιο πλατφόρμας με την κολυμβητική δεξαμενή και της μακρινής θέας στον ορίζοντα, αποτελούν ένα ενορχηστρωμένο σύστημα εμπειρίας και κεντρικό αφήγημα της αρχιτεκτονικής μελέτης του έργου.

Η σχέση κατοίκου και τοπίου οργανώνεται σε πολλαπλά επίπεδα. Ένα δίκτυο από μονοπάτια κατασκευασμένα με τοπική πέτρα και με την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση στο φυσικό τοπίο, διατρέχει τον περιβάλλοντα χώρο, ανασυστήνωντας τα ίχνη προϋπαρχόντων μονοπατιών και διασυνδέοντας την κατοικία με διαδρομές, τοπόσημα και αναφορές της ευρύτερης τοποθεσίας.

Καθορισμένα στοιχεία, τόσο του φυσικού περιβάλλοντος όσο και ανθρώπινες κατασκευές (παλαιότερες και νέες) ενορχηστρώνονται οπτικά και λειτουργικά, τοποθετημένα κατά μήκος των διαδρομών και χωρικών ενοτήτων του συγκροτήματος.

Κατά μήκος των διαδρομών χωροθετούνται και «σκηνοθετούνται» εστιασμένες στάσεις με διαφορετικά χαρακτηριστικά, περιοχές συνεύρεσης και διάδρασης, γωνιές απομόνωσης και επαφής με τον τόπο, «μπαλκόνια» παρατήρησης του ορίζοντα, σημεία με πολλαπλές αισθητηριακές ενεργοποιήσεις.. αφής, όσφρησης, ακοής.

Στο έργο “Emerging Landscape” οι υπαίθριοι χώροι δεν λειτουργούν ως «συμπλήρωμα» του κτιρίου αλλά ως δομικό στοιχείο της σύνθεσης, ως υπαίθρια «δωμάτια» με σαφή προσανατολισμό και όρια, ως «κενά» ισότιμα με τα «πλήρη» και ως αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής αφήγησης. 

Η κτιριακή σύνθεση συμπληρώνεται από τον ανεξάρτητο «υπόσκαφο» ξενώνα. Ο μικρός χώρος περιλαμβάνει όλες τις εξυπηρετήσεις για την αυτονόμηση του από την κυρίως κατοικία, διαμορφώνεται με μία εκτεθειμένη όψη και θέα προς τον ορίζοντα και λειτουργεί ως σημείο απόσυρσης για τους ενοίκους της κατοικίας και τους προσκεκλημένους τους. Ο κτιριακός όγκος είναι ενταγμένος στο φυσικό ανάγλυφο και προφυλαγμένος από τις υπαίθριες δραστηριότητες και τις εξωτερικές διαδρομές της κύριας κατοικίας.

Η σύνθεση ακολουθεί τη μεθοδολογία αρχιτεκτονικής αφήγησης, κατά την οποία ο χώρος σχεδιάζεται ως αλληλουχία χωρικών και εμπειρικών “στιγμιοτύπων” (storyboarding).

Οι επιμέρους χώροι πλάθονται με γνώμονα τις αισθητηριακές και λειτουργικές ιδιότητες τους: οπτικές φυγές, εστιασμένο φως, ήχοι, επιφάνειες, θερμοκρασία, εργονομία, λειτουργική διάδραση… Η συνολική εμπειρία ενορχηστρώνεται ως αφήγηση που διαμορφώνει τη σχέση του σώματος και των αισθήσεων με τον χώρο.

Η εμπειρία του χώρου βιώνεται ως υποκείμενος ρυθμός, κατάλληλα μελετημένος ώστε κάθε μετάβαση, κάθε αλλαγή φωτισμού, προσανατολισμού ή υφής να λειτουργεί ως σιωπηλή χειρονομία.

Το φως, οι σκιές, τα ανοίγματα και τα όρια δεν λειτουργούν ως αισθητικά εργαλεία αλλά ως δομικά στοιχεία του ρυθμού αυτού.

Το έργο προκύπτει ως μια σύνθεση που αποζητά την ουσία της χρήσης και του συναισθήματος, οργανωμένη μέσα από τη λογική της αρχιτεκτονικής αφήγησης, που σέβεται τόσο τον τόπο όσο και τον κάτοικο.

Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου “Αναδυόμενο Τοπίο”
Τυπολογία Κατοικία
Τοποθεσία Τήνος
Αρχιτεκτονική μελέτη Kordas Architects
Kείμενο από τους δημιουργούς