Steven Verhelst, Belgian environmental advocate in Greece promoting sustainable construction and permaculture, comments on Greece’s building regulations and highlights that, although they are aligned with EU energy directives, insulation performance is prioritized over ecological footprint. The text argues that KENAK, NOK, and subsidy schemes entrench petrochemical insulation and greenwashing, calling for lifecycle-based, carbon-conscious reform in Greek construction policy.
Introduction
Greece claims alignment with EU energy directives for buildings, yet its laws paradoxically block ecological materials. KENAK (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων) and the Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (NOK) prioritize insulation performance over ecological footprint. As a result, petrochemical foams like EPS, PIR, and PUR dominate, while hempcrete, cork, and wood fibre remain excluded.
The Regulatory Framework
- KENAK implements the EU Energy Performance of Buildings Directive, measuring U‑values, airtightness, and HVAC efficiency.
- NOK sets structural and fire safety rules.
- Exoikonomo subsidies reimburse only certified systems listed in official databases.
Missing dimension: None of these frameworks consider embodied carbon, recyclability, or toxicity. They reward thermal performance alone.
How Ecological Materials Are Excluded
- Hempcrete: Breathable, carbon‑negative, but lacks harmonized certifications, so it cannot be modeled in KENAK.
Hempcrete wall in ‘House Made by Many Hands’ in London by Cairn Architects | Photo by James Retief
‘House Made by Many Hands’ in Hackney, London by Cairn Architects uses hempcrete as a key sustainable building material in its renovation and extension of a Victorian home in Hackney, London. Hempcrete— a bio-based composite of hemp and lime— was chosen for new wall infill because it is low-carbon and contributes to a healthier indoor environment. The hempcrete walls were hand-cast on site with active participation from the client, contractor, and architects, reinforcing the collaborative ethos implied by the project’s name. Exposed rather than hidden, the hempcrete contributes texture, insulation, and moisture regulation while reducing reliance on conventional materials. Source: https://cairnarchitects.com/work/house-made-by-many-hands/
Hempcrete wall in ‘House Made by Many Hands’ in London by Cairn Architects | Photo by Jim Stephenson
- Wood fibre: Stores CO₂ but has λ ≈ 0.045 W/m·K, less competitive than EPS (≈0.035).
‘Wood fibre insulation in ‘Wooden Studio House’ in Sant Cugat del Vallès, Spain by Dom Arquitectura | Photo by Jordi Anguera Photography
The Wooden Studio House’ in Sant Cugat del Vallès, Spain by Dom Arquitectura uses high-density wood fibre insulation as part of its sustainable construction technique. This natural, biodegradable insulation, integrated around the entire building, enhances thermal performance by reducing heat loss in winter and heat gain in summer. The wood fibre, chosen for its low thermal conductivity, works with the timber structure to create an efficient envelope that contributes to energy savings and comfort. The insulation is combined with a breathable layer that allows moisture to escape while preventing condensation, ensuring a healthy, airtight, and thermally stable interior environment. Source: https://dom-arquitectura.com/en/wooden-studio-house/
Wood fibre insulation in ‘Wooden Studio House’ in Sant Cugat del Vallès, Spain by Dom Arquitectura | Photo by Jordi Anguera Photography
- Cork: Often carbon‑negative, but absent from official databases.
Cork facade in ‘Bay Window Tower House’ in Tokyo, Japan by Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture / tyfa | Photo by Masao Nishikawa
‘Bay Window Tower House’ in Tokyo, Japan by tyfa / Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture uses carbonized cork as an exterior insulating façade material to reduce heat load and improve comfort. The cork, chosen for its lightweight, high thermal insulation, sound-absorbing properties and resistance to decay, is applied as an external insulation layer over the building envelope. It helps lower both summer heat gain and winter heat loss without using chemical additives, contributing to environmental performance. The architects aim to encourage future domestic production of this eco-friendly material and hope the project advances sustainable construction practices. Source: https://sites.google.com/ty-fuji.info/top/works/bay-window-tower-house
Cork facade in ‘Bay Window Tower House’ in Tokyo, Japan by Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture / tyfa | Photo by Masao Nishikawa
- Straw bale/natural composites: Fail Euroclass A1/A2 fire ratings demanded by NOK.
Straw balls as insulation in ‘SCL Straw‑bale House’ in Vicenza, Italy by Jimmi Pianezzola | Photo by Alberto Sinigaglia
‘SCL Straw‑bale House’ by Jimmi Pianezzola in Vicenza, Italy, uses straw‑bales as the primary insulation within its wooden structural system. The construction technique combines a timber frame with straw‑bale infill walls, creating high thermal performance and low environmental impact. The straw‑bales act like large insulating bricks that close the wooden structure, reducing energy consumption and promoting breathability with lime and hemp‑based plaster finishes. This method supports a simple, archetype‑inspired form and reflects a thoughtful exploration of natural materials, contributing to sustainability and low “gray energy” throughout the building’s life cycle. Source: https://www.jimmipianezzola.com/en/built/scl/#
What Is Promoted Instead
- EPS (styrofoam): Cheap, fossil‑based, non‑biodegradable, yet subsidized because of strong KENAK scores.
EPS (styrofoam)
- XPS, PIR, PUR foams: Petrochemical products with excellent U‑values, heavily promoted.
XPS, PIR, PUR foams
- Mineral wool: Moderately ecological but energy‑intensive to produce.
Consequences
Builders are financially pushed toward synthetic foams. Ecological materials offering carbon storage, breathability, and non‑toxicity are marginalized. Subsidy programs reinforce this bias, funding EPS systems marketed as “eco” — BIOCLIMA being a prime example of regulatory greenwashing.
What Needs to Change
- Include embodied carbon in KENAK: Require lifecycle analysis and Environmental Product Declarations.
- Expand databases: Add hempcrete, cork, wood fibre, straw bale.
- Revise fire/structural codes: Allow natural materials with proven performance.
- Redirect subsidies: Support carbon‑negative materials, not petrochemical foams.
Conclusion
Greek construction law, while aligned with EU energy directives, locks the market into petrochemical insulation. By prioritizing U‑values and certifications over ecological footprint, it blocks hempcrete, cork, and wood fibre from scaling. Public money flows to styrofoam systems, legitimizing greenwashing.If Greece is serious about sustainability, legislation must evolve from energy efficiency alone to holistic ecological responsibility. Until then, “eco” labels on EPS remain little more than marketing.
Sources
Grey Energy and Grey Emissions of Insulation Materials in Comparison to the Savings Potential
Short Bio
Steven Verhelst (42) is a Belgian national based in Seliana, Greece, where he has lived and worked for over a decade. As operational manager and external representative of Liveloula AMKE, he leads a regenerative landscape project focused on holistic grazing, permaculture, and environmental education. Fluent in Dutch, Greek, and English, Steven bridges cultures and disciplines with ease, combining scientific rigor in soil and environmental processes with advanced technical skills in construction modeling and sustainable infrastructure design.
He is deeply engaged in advocacy for ecological integrity in construction, challenging regulatory blind spots and greenwashing through strategic communication, op‑eds, and policy briefs. His work aims to align Greek construction law with EU circular economy targets, legitimizing natural building materials and strengthening rural economies. Respected in his local community, Steven is known for his resilience, pragmatic vision, and ability to translate complex ideas into actionable solutions that serve both people and the environment.
Facts & Credits
Title How Greek Construction Law Blocks Ecological Materials Instead of Promoting Them
Typology Materials, Theory
Date 2025
Author Steven Verhelst
Photography James Retief, Jim Stephenson, Jordi Anguera Photography, Masao Nishikawa
Ο Steven Verhelst, Βέλγος περιβαλλοντικός ακτιβιστής στην Ελλάδα, ο οποίος προωθεί την βιώσιμη δόμηση και την περμακουλτούρα, σχολιάζει τους κανονισμούς δόμησης της χώρας και επισημαίνει ότι, παρόλο που εναρμονίζονται με τις ενεργειακές οδηγίες της ΕΕ, η θερμομονωτική απόδοση υπερτονίζεται εις βάρος του οικολογικού αποτυπώματος. Στο κείμενο του υποστηρίζει ότι οι KENAK, NOK και τα προγράμματα επιδοτήσεων εδραιώνουν τη χρήση πετροχημικών μονωτικών υλικών ενώ προωθούν μια λογική ‘greenwashing’, καλώντας σε αλλαγή των πολιτικών, στρατηγικών και τρόπων δόμησης στην Ελλάδα με βάση τον κύκλο ζωής των υλικών και με επίγνωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Εισαγωγή
Η Ελλάδα δηλώνει συμμόρφωση με τις ενεργειακές οδηγίες της ΕΕ για τα κτίρια, ωστόσο οι νόμοι της παραδόξως εμποδίζουν τη χρήση οικολογικών υλικών. Ο ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων) και ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (NOK) προτεραιοποιούν την θερμομονωτική απόδοση εις βάρος του οικολογικού αποτυπώματος. Ως αποτέλεσμα, τα πετροχημικά αφρώδη υλικά όπως EPS, PIR και PUR κυριαρχούν, ενώ η ασβεστοκάνναβη, ο φελλός και οι ίνες ξύλου παραμένουν αποκλεισμένα.
Κανονιστικό Πλαίσιο
- Ο ΚΕΝΑΚ εφαρμόζει την Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων της ΕΕ, μετρώντας τιμές U, αεροστεγανότητα και απόδοση HVAC.
- Ο NOK ορίζει κανόνες στατικής επάρκειας και πυροπροστασίας.
- Τα προγράμματα Εξοικονομώ επιδοτούν μόνο πιστοποιημένα συστήματα καταχωρημένα σε επίσημες βάσεις δεδομένων.
Απουσία Ολιστικής Προσέγγισης
Κανένα από αυτά τα πλαίσια δεν λαμβάνει υπόψη το ενσωματωμένο ανθρακικό αποτύπωμα, την ανακυκλωσιμότητα ή την τοξικότητα. Ανταμείβεται μόνο η θερμική απόδοση.
Πώς αποκλείονται τα οικολογικά υλικά
- Ασβεστοκάνναβη: Διαπερατό υλικό, με αρνητικό ανθρακικό αποτύπωμα, αλλά στερείται τυποποιημένων πιστοποιήσεων, οπότε δεν μπορεί να μοντελοποιηθεί στον ΚΕΝΑΚ.
Hempcrete wall in ‘House Made by Many Hands’ in London by Cairn Architects | Photo by Jim Stephenson
Το έργο “House Made by Many Hands” των Cairn Architects χρησιμοποιεί την ασβεστοκάνναβη ως βασικό βιώσιμο δομικό υλικό στην ανακαίνιση και επέκταση μιας Βικτωριανής κατοικίας στο Hackney του Λονδίνου. Η ασβεστοκάνναβη επιλέχθηκε για τα νέα τοιχώματα λόγω χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος και καθώς συμβάλλει στην δημιουργία ενός υγιεινού εσωτερικού περιβάλλοντος. Τα τοιχώματα δημιουργήθηκαν χειροποίητα επιτόπου με συμμετοχή του πελάτη, του εργολάβου και των αρχιτεκτόνων, ενισχύοντας την συνεργατική φιλοσοφία του έργου. Εμφανές αντί για καλυμμένο, προσφέρει υφή, μόνωση και ρύθμιση υγρασίας, μειώνοντας την εξάρτηση από συμβατικά υλικά. Πηγή: https://cairnarchitects.com/work/house-made-by-many-hands/
Hempcrete wall in ‘House Made by Many Hands’ in London by Cairn Architects | Photo by James Retief
- Ίνες ξύλου: Αποθηκεύουν CO₂, αλλά με λ ≈ 0.045 W/m·K, λιγότερο ανταγωνιστικές από το EPS (~0.035).
Wood fibre insulation in ‘Wooden Studio House’ in Sant Cugat del Vallès, Spain by Dom Arquitectura | Photo by Jordi Anguera Photography
Το έργο “Wooden Studio House” στο Sant Cugat del Vallès στην Ισπανία από την Dom Arquitectura χρησιμοποιεί μονωτικές ίνες ξύλου υψηλής πυκνότητας ως μέρος της βιώσιμης τεχνικής δόμησης. Η φυσική, βιοδιασπώμενη μόνωση, ενσωματωμένη γύρω από όλο το κτίριο, βελτιώνει τη θερμική απόδοση περιορίζοντας τις θερμικές απώλειες το χειμώνα και την υπερθέρμανση το καλοκαίρι. Οι ίνες ξύλου, επιλεγμένες για τη χαμηλή θερμική αγωγιμότητα, συνεργάζονται με τη ξύλινη κατασκευή για τη δημιουργία ενός αποδοτικού κελύφους, συνεισφέροντας στην ενεργειακή εξοικονόμηση και την άνεση. Η μόνωση συνδυάζεται με διαπερατή στρώση που επιτρέπει την απομάκρυνση υγρασίας και αποτρέπει την υγροποίηση, διασφαλίζοντας υγιεινό, αεροστεγές και θερμικά σταθερό περιβάλλον. Πηγή: https://dom-arquitectura.com/en/wooden-studio-house/
Wood fibre insulation in ‘Wooden Studio House’ in Sant Cugat del Vallès, Spain by Dom Arquitectura | Photo by Jordi Anguera Photography
- Φελλός: Συχνά με αρνητικό ανθρακικό αποτύπωμα, αλλά απουσιάζει από τις επίσημες βάσεις δεδομένων.
Cork facade in ‘Bay Window Tower House’ in Tokyo, Japan by Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture / tyfa | Photo by Masao Nishikawa
Το έργο “Bay Window Tower House” στο Τόκιο από tyfa / Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture χρησιμοποιεί ανθρακωμένο φελλό (carbonized cork) ως εξωτερική θερμομονωτική επένδυση για μείωση θερμικού φορτίου και βελτίωση άνεσης. Ο φελλός, επιλεγμένος για το χαμηλό του βάρος, την υψηλή θερμομόνωση, την ηχοαπορρόφηση και την αντοχή στη φθορά, εφαρμόζεται πάνω στο κέλυφος ως εξωτερική μόνωση, μειώνοντας θερμικές απώλειες το χειμώνα ενώ ωφελεί το καλοκαίρι χωρίς χημικά πρόσθετα. Οι αρχιτέκτονες επιδιώκουν την μελλοντική εγχώρια παραγωγή του υλικού, προωθώντας τη βιώσιμη δόμηση. Πηγή: https://sites.google.com/ty-fuji.info/top/works/bay-window-tower-house
Cork facade in ‘Bay Window Tower House’ in Tokyo, Japan by Takaaki Fuji + Yuko Fuji Architecture / tyfa | Photo by Masao Nishikawa
- Δεμάτια Άχυρου / βιο-σύνθετα υλικά από φυσικές πρώτες ύλες: Αποτυγχάνουν στις πυροπροστατευτικές απαιτήσεις Euroclass A1/A2 του NOK.
Straw balls as insulation in ‘SCL Straw‑bale House’ in Vicenza, Italy by Jimmi Pianezzola | Photo by Alberto Sinigaglia
Η “SCL Straw‑bale House” από τον Jimmi Pianezzola στη Βιτσέντζα της Ιταλίας χρησιμοποιεί δεμάτια άχυρου ως κύρια μόνωση μέσα σε ξύλινο σκελετό. Η τεχνική συνδυάζει ξύλινο πλαίσιο με τοιχώματα από άχυρο, προσφέροντας υψηλή θερμική απόδοση και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Τα άχυρα λειτουργούν σαν μεγάλοι μονωτικοί “όγκοι”, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας και προάγοντας την αναπνευστικότητα συνδυαζόμενα με σοβά από ασβέστη και κάνναβη, συνεισφέροντας σε αειφορία και χαμηλή “γκρίζα ενέργεια” σε όλο τον κύκλο ζωής του κτιρίου. Πηγή: https://www.jimmipianezzola.com/en/built/scl/#
Straw balls as insulation in ‘SCL Straw‑bale House’ in Vicenza, Italy by Jimmi Pianezzola | Photo by Alberto Sinigaglia
Τι προωθείται αντί αυτών
- EPS (styrofoam): Φθηνό, ορυκτογενές, μη βιοαποικοδομήσιμο, επιδοτούμενο λόγω υψηλών βαθμολογιών ΚΕΝΑΚ.
- XPS, PIR, PUR: Πετροχημικά αφρώδη με εξαιρετικές τιμές U, προωθούνται έντονα.
- Ορυκτή ίνα: Μέτρια οικολογική, αλλά ενεργοβόρα στην παραγωγή.
Συνέπειες
Οι κατασκευαστές κατευθύνονται οικονομικά προς συνθετικά αφρώδη υλικά. Οικολογικά υλικά που αποθηκεύουν άνθρακα, προσφέρουν αναπνευστικότητα και είναι μη τοξικά, περιθωριοποιούνται.
Τα προγράμματα επιδότησης ενισχύουν αυτή την προκατάληψη, χρηματοδοτώντας συστήματα EPS ως “eco” — το BIOCLIMA αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κανονιστικού greenwashing.
Τι πρέπει να αλλάξει
- Ενσωμάτωση ενσωματωμένου ανθρακικού αποτυπώματος στον ΚΕΝΑΚ: Απαιτείται ανάλυση κύκλου ζωής και Δηλώσεις Περιβαλλοντικού Προϊόντος (EPD).
- Διεύρυνση βάσεων δεδομένων: Προσθήκη ασβεστοκάνναβης, φελλού, ινών ξύλου, δεματιών αχύρου.
- Αναθεώρηση πυροπροστασίας/στατικών κανονισμών: Επιτρέπεται η χρήση φυσικών υλικών με αποδεδειγμένη απόδοση.
- Ανακατεύθυνση επιδοτήσεων: Στήριξη υλικών με αρνητικό ανθρακικό αποτύπωμα, όχι πετροχημικών αφρωδών.
Κατακλείδα
Η ελληνική νομοθεσία δόμησης, ενώ είναι εναρμονισμένη με τις ενεργειακές οδηγίες της ΕΕ, κλειδώνει την αγορά σε πετροχημικές μόνωσεις. Με την προτεραιοποίηση των τιμών U και πιστοποιήσεων εις βάρος του οικολογικού αποτυπώματος, εμποδίζει την κλιμάκωση της ασβεστοκάνναβης, του φελλού και των ινών ξύλου. Τα δημόσια χρήματα κατευθύνονται σε συστήματα πετροχημικών αφρωδών μονωτικών υλικών, νομιμοποιώντας το greenwashing. Αν η Ελλάδα εννοεί σοβαρά τη βιωσιμότητα, η νομοθεσία πρέπει να εξελιχθεί από αποδοτικότητα ενέργειας σε ολιστική οικολογική ευθύνη. Μέχρι τότε, οι ετικέτες “eco” στα συστήματα EPS παραμένουν ουσιαστικά μόνο προωθητικές τακτικές μάρκετινγκ.
Πηγές
Grey Energy and Grey Emissions of Insulation Materials in Comparison to the Savings Potential
Environmental performance evaluation of thermal insulation materials and its impact on the building
Σύντομο Βιογραφικό
Ο Steven Verhelst (42) είναι Βέλγος περιβαλλοντικός ακτιβιστής που ζει στη Σελιάνα, ένα ορεινό χωριό της Αχαΐας, όπου διαμένει και εργάζεται για περισσότερο από μία δεκαετία. Ως διευθυντής και εξωτερικός εκπρόσωπος της Liveloula AMKE, ηγείται ενός έργου τοπίου με έμφαση στην αναγεννητική γεωργία, την ολιστική διαχείριση βοσκοτόπων, την περμακουλτούρα και την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Με γνώση της Ολλανδικής, Ελληνικής και Αγγλικής γλώσσας, ο Steven γεφυρώνει πολιτισμούς και επιστημονικούς τομείς, συνδυάζοντας επιστημονική γνώση περιβαλλοντικών διαδικασιών με τεχνικές δεξιότητες στον σχεδιασμό και στη κατασκευή βιώσιμων υποδομών.
Είναι βαθιά αφοσιωμένος στην προώθηση της οικολογικής ακεραιότητας στην οικοδομική πρακτική, αναδεικνύοντας τα τυφλά σημεία της νομοθεσίας και το greenwashing. Το έργο του στοχεύει στη συμβατότητα της ελληνικής νομοθεσίας δόμησης με τους στόχους της κυκλικής οικονομίας της ΕΕ, προωθώντας φυσικά οικοδομικά υλικά και ενισχύοντας τις αγροτικές οικονομίες.
Σεβόμενος την τοπική κοινότητα όπου ζει, ο Steven ξεχωρίζει για το γειωμένο του όραμα και την ικανότητά του να μεταφράζει πολύπλοκες ιδέες σε εφαρμόσιμες λύσεις, που εξυπηρετούν τόσο τους ανθρώπους όσο και το περιβάλλον.
Στοιχεία Έργου
Τίτλος Πώς η Ελληνική Νομοθεσία Δόμησης Αποκλείει τα Οικολογικά Υλικά αντί να τα Προωθεί
Τυπολογία Υλικά, Θεωρία
Ημερομηνία 2025
Δημιουργός Steven Verhelst
Φωτογράφηση James Retief, Jim Stephenson, Jordi Anguera Photography, Masao Nishikawa
READ ALSO: Tackling Housing Crisis | Luxembourg's First 3D-Printed House