Οι Αρχιτέκτονες Της Χρονιάς.
Το γραφείο Etsi Architects κέρδισε το κορυφαίο βραβείο του καλύτερου αρχιτεκτονικού γραφείου της χρονιάς 2024 στα GRAIL Awards. Ας δούμε μαζί τους το γιατί.
-aπό τον Θανάση Διαμαντόπουλο
Για να μετατραπεί το μειονέκτημα σε πλεονέκτημα χρειάζεται ταλέντο. Κι αυτό φαίνεται να μη λείπει από τα μέλη του γραφείου Etsi architects που κατάφεραν να μετατρέψουν την μακρυά από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα έδρα τους την Καραδαμύλη, σε πλεονέκτημα, αφού το φυσικό περιβάλλον και η αισθητική της Μάνης έγινε το συνθετικό “playground” όπου φαίνεται να πραγματοποιούν αξιόλογα έργα.
Αυτό επιβεβαίωσε και η Ελένη Τσιγαρίδα, ιδρυτικό στέλεχος του γραφείου, μέσα από τη συνέντευξη μας: “Θα έλεγα ότι η περιπέτεια της αποκέντρωσης και η αγάπη για τα χωριά, το τοπίο και τις τοπικές τεχνικές μας ξεχώρισαν. Μαγευτήκαμε από την πρόκληση να αφηγηθούμε μια σύγχρονη ιστορία μέσα από παραδοσιακά κτίρια, και να ενταχθουν τα έργα μας σε αυτό το τοπίο”. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική ιστορία της περιοχής φέρει πλέον και το στίγμα του γραφείου. Γιατί τη δημιούργησαν με αγάπη προς το παρελθόν αλλά και το περιβάλλον: “Κάποιοι λένε ‘εκτός Αθηνών’, εμείς λέμε ‘κοντά στη φύση’! Η απόφαση μας να εργαστούμε στην Μάνη, στα χωριά της και μέσα στη φύση μας ενέπνευσε να αναζητήσουμε την ομορφιά στην απλότητα, να συνδεθούμε πιο άμεσα με τους πελάτες και το περιβάλλον, να κάνουμε πράξη την κυκλική οικονομία και να απολαύσουμε κάθε στιγμή της δημιουργικής διαδικασίας” μας είπε η Ελένη.
Gonatsa
Το έργο τους “The inside out house in Gonatsa” κέρδισε βράβείο στην Κατηγορία “Μονοκατοικία” στα GRAIL Awards 2024. Το έργο αφορά μία κατοικία 120m2 που σχεδιάστηκε με σκοπό την οπτική ενοποιήση του μέσα και του έξω, το σεβασμό στο τοπίο και ένταξη του κτιρίου σε αυτό. Οι ίδιοι μας είπαν: “Ο ελαιώνας στην Γκονάτσα μας ενέπνευσε να δημιουργήσουμε έναν χώρο που αντλεί την ομορφιά του από την απλότητα του τοπίου.
Με την χρήση διαμπερών ανοιγμάτων και ανθρώπινης κλίμακας προσπαθήσαμε να πετύχουμε μια αρμονική σύνδεση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, φέρνοντας την ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο σπίτι και εξασφαλίζοντας την συνέχεια του τοπίου”. Και συμπλήρωσαν με μια ματιά ποιητική: “Στην Γκονάτσα , ακούσαμε τις ιστορίες που μας έλεγαν τα δέντρα και η γη. Η προσπάθεια μας ήταν να μεταφράσουμε αυτές τις ιστορίες σε ένα σπίτι που προσφέρει τόσο ένα καταφύγιο όσο και ένα παράθυρο στην ψυχή του τοπίου. Επιχειρήσαμε να συνδέουμε τον άνθρωπο με το περιβάλλον του, δημιουργώντας έναν χώρο που αφηγείται την ομορφιά της συνύπαρξης”.
Τελωνείο Καρδαμύλης
Ενώ στην αρχιτεκτονική κατηγορία “επανάχρηση/αποκατάσταση/προσθήκη/επέκταση” πήραν το πρώτο βραβείο με την επανάχρηση του τελωνείου στην Καρδάμυλη ως κατοικία.
Οι ίδιοι είπαν για αυτό: “Πήραμε ένα κτίριο με βαριά ιστορία, ταλαιπωρημένο από τον χρόνο, την φύση και αρκετές άκυρες επεμβάσεις και το μετατρέψαμε σε ένα σπίτι που αναπνέει ιστορία και ζεστασιά. Χρησιμοποιήσαμε κάθε διαθέσιμη τεχνική, από μυστικά ανοίγματα μέχρι οικολογικά υλικά, για να δημιουργήσουμε ένα τοπόσημο που αφηγείται τις ιστορίες του παρελθόντος με μια σύγχρονη πινελιά. Το έργο αγκαλιάστηκε από την τοπική κοινότητα, κατακτώντας αρχικές επιφυλάξεις καθώς έγινε αξιοθέατο, υπερβαίνοντας τόσο τις προσδοκίες μας, όσο και των πελατών μας”.
Άρα τι μπορεί να κάνει έναν αρχιτέκτονα πιο δημιουργικό ο περιορισμός της ανακαίνισης σε ένα υπάρχον κέλυφος ή η δημιουργία από το μηδέν; Το αρχιτεκτονικό γραφείο από τη Μάνη μας έδωσε την εξής απάντηση: “Η δημιουργικότητα είναι απαραίτητη, είτε ανακαινίζουμε είτε ξεκινάμε από το μηδέν. Στις ανακαινίσεις, η πρόκληση είναι να ερμηνεύσουμε και να συνδυάσουμε τα ιστορικά στοιχεία με σύγχρονες ανάγκες, δημιουργώντας μια δυναμική συνύπαρξη μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Στις νέες κατασκευές, εξερευνούμε τα όρια της αρχιτεκτονικής δημιουργίας, προσαρμόζοντας καινοτόμες ιδέες στο πλαίσιο και τις ανάγκες του σήμερα”.
Monastery house
Αυτό το έργο πήρε έπαινο στην κατηγορία Κατοικία στα Grail. Στο συγκεκριμένο project, οι Etsi Architects ανέλαβαν να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν μια εξοχική κατοικία για μια μεγάλη οικογένεια, στη χερσόνησο της Μάνης, στην Ελλάδα. Το οικόπεδο βρισκόταν ψηλά στην πλαγιά ενός βουνού, προσφέροντας καταπληκτική θέα στο χωριό και τη θάλασσα από κάτω.
Τα κύρια αιτήματα της οικογένειας από τους αρχιτέκτονες ήταν, η διατήρηση της ιδιωτικότητας των μελών, με ατομικούς χώρους για τον καθένα και ασφάλεια. Το κτίριο που προέκυψε ήταν εμπνευσμένο από τα ελληνικά μοναστήρια και τα τοπικά παραδοσιακά πέτρινα κτίρια με κεραμοσκεπές, σε συνδυασμό με ελάχιστα στοιχεία των σύγχρονων κτιρίων με επίπεδη στέγη.
Ρούγα Της Βαμβακούς
Η Μανιάτικη πέτρα γίνεται ελαφρύτερη στα χέρια του γραφείου etsi architects. Αυτό αποδεικνύεται και με τη “Ρούγα Της Βαμβακούς” που είναι τέσσερις πέτρινες εγκαταστάσεις των αρχών του 20ου αιώνα στο απομακρυσμένο χωριό Βαμβακού, στη Λακωνία, που μετατράπηκαν σε ένα μικρό ξενώνα στο πλαίσιο του προγράμματος Vamvakou Revival που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η πρωτοβουλία έχει ως στόχο να χρησιμεύσει ως πρότυπο για άλλες αγροτικές περιοχές. για την πλήρη αναζωογόνηση του χωριού προσελκύοντας νέους κατοίκους, επιχειρήσεις και επισκέπτες στο κάποτε ζωντανό χωριό, το οποίο, μέχρι τη δεκαετία του 1950, είχε ερημώσει από την κατοχή, τον εμφύλιο πόλεμο, τη μετανάστευση.
READ ALSO: Cabanon Concrete Retreat by Antonis Choudalakis, Sofia Mavroudis & Batakis Architects: where architecture and slow living meet nature and genius loci